رئیس مرکز فقهی جواد الائمه: قرآن مرجع اصلی مناظره های علمی حضرت رضا(ع) بود

اخبار

رئیس مرکز فقهی جواد الائمه: قرآن مرجع اصلی مناظره های علمی حضرت رضا(ع) بود

• توسط علی
• ۱۳۹۲ يازدهم دي
• 2562
• 0

جای بسی شکر است که مدفن هشتمین اختر تابان آسمان امامت و ولایت، امام علی‌بن‌موسی الرضا(ع) در ایران است و این نعمت بزرگی که به ما ایرانی‌ها ارزانی شده باید قدردان بوده و از آن به بهترین نحو بهره کافی و وافی برد.
شرح زندگی پربار امام رضا(ع) از طریق جلسات مذهبی، کتب و وسایل ارتباط جمعی تا حدودی برای ما روشن است. اما برای الگو گرفتن از سبک زندگی حضرت و روشن شدن زوایای مختلف زندگی ایشان از کلام شیوای حجت‌الاسلام علی‌اصغرتقوی رئیس مرکز فقهی جوادالائمه(ع) بهره می‌بریم.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی اصغرتقوی بیان کرد: حضرت رضا (ع) یازدهم ذیقعده سال 148 هجری در مدینه دیده به جهان گشودند. پدر بزرگوارشان حضرت موسی‌ابن جعفر(ع) و مادر مکرمه‌شان حضرت نجمه از زنان پاکدامن، عالمه، فاضله و دارای اخلاق حمیده و صفات پسندیده بود.
وی افزود: برای آن حضرت القاب فراوانی نقل شده که هر کدام حاکی از برجستگی‌های علمی و اخلاقی آن حضرت است، رضا و عالم‌آل محمد(ص) از برجسته‌ترین القاب ایشان به حساب می‌آید که حکایت از رضایت ایشان از خداوند و خلق و رضایت خداوند و خلق از ایشان است.
استاد حوزه و دانشگاه خراسان ابراز کرد: عالم بودن حضرت بر کسی از دوست و دشمن پوشیده نیست و اگر هم در برهه‌ای از زمان مردم واقف به علم آن حضرت نبودند، پس از مناظرات ایشان با علمای ادیان، همه در برابر فضل و علم ایشان سر تعظیم فرود آوردند.
عضو اتاق فکر تبلیغ خراسان بیان کرد: دوران حیات پر بار حضرت رضا(ع) را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد:
بخش اول: زندگی در مدینه منوره که آن هم بخشی با حضور پدرگرامیشان و بخش دیگر پس از شهادت ایشان بود، این بخش از عمر گران‌بهای حضرت به مسائل علمی، اخلاقی، تفسیری و کلامی سپری شد.
در مدینه منوره حضرت، با برگزاری جلسات و کلاس‌های مختلف به تبیین جایگاه امامت و ولایت و تفسیر و کلام می‌پرداخت و جمع زیادی از دانش‌آموختگان محضر آن بزرگوار از فضلای زمان خود بودند و آثارشان هنوز هم مشکل‌گشای طالبان دانش و علم است.
وی افزود: بخش دوم زندگی حضرت رضا(ع) هجرت تاریخی آن حضرت به خراسان و مرو است و زمان طی کردن مسیر و آنچه در راه اتفاق افتاده است. قطعا بار علمی و معنوی این سفر اگر از حضور در مدینه بیشتر نباشد کمتر نیست. امام(ع) از لحظه لحظه این سفر برای گسترش فرهنگ قرآنی و دینی و ولایی بهره گرفتند. در طی سفر، آنچه از حضرت به ثبت رسیده بهترین دانشگاه انسان‌سازی است چه از نظر مبارزه و مقاومت چه اخلاق و رفتار با حکام ، بردگان، کنیزان و غلامان و چه علم‌آموزی و بیان احکام الهی و در صدر منافع این سفر حدیث گران‌سنگ سلسله‌الذهب است که دنیایی از معارف و علوم اهل بیت بر آن مترتب است.
مدیر مرکز فقهی تبلیغی جوادالائمه در بیان بخش سوم زندگی حضرت گفت: سومین بخش زندگی آن حضرت در طوس و خراسان رقم می‌خورد اگر چه زمان کمی بود. اما در همین مقطع کوتاه، ثمرات بی‌شماری بر جای ماند که در صدر آن می‌توان به مناظرات علمی آن حضرت و اثرات خاصی که بر دانشمندان ادیان گذاشت و تأثیرگذاری مباحثات بر مردم عادی و درباریان انکارناپذیر است. به گونه‌ای که پس از هر مناظره بیشتر جمعیت حاضر در آن محفل مجذوب حضرت و شخصیت ایشان می‌شدند.
وی افزود: ولایتعهدی حضرت بیشترین ثمرات را برای تبیین جایگاه امامت و ولایت برجای گذاشت و با توجه به پذیرش اجباری و مداخله نکردن حضرت در عزل و نصب‌ها و بیان حضرت مبنی بر خشنود نبودن از ولایتعهدی و نوع رفتار امام به عنوان ولیعهد، ترسیم کننده سیره امامت بود و توانست همه درباریان حکومت بنی‌العباس را چه امرای ارتش و چه کنیزان و بردگان را با سیره اهل‌بیت آشنا کند.
وی در ادامه گفت: برخی برجستگی‌های علمی، اخلاقی و عرفانی آن بزرگوار را به طور خلاصه می‌شود این‌گونه بیان کرد تا راهگشای زندگی شود و به عنوان تبعیت از سیره اولیای الهی، هدایت‌گر و مرشد و سر لوحه کاری و اخلاقی عموم جامعه و به خصوص نسل جوان و نشر معارف اهل بیت در دنیای وانفسای کنونی باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین تقوی بیان کرد: اولین برجستگی و نیاز جوامع بشری امروز مباحث علمی است. باید عالم شد و تولید علم کرد، باید به روز بود و تسلط بر فنون و علوم را به عنوان یکی از عوامل تأثیر و پیشرفت و تعالی جامعه کاربردی کرد که حضرت رضا(ع) در تمام عمر این گونه عمل کرد و لحظه‌ای از علم‌آموزی و انتقال دانش و حکمت
غافل نشد.
وی افزود: مورد دوم ایمان و معرفت حقیقی همراه با علم است، علم بی‌عمل و بدون عرفان راه کج‌روی و بیراهه است، عالم بدون عرفان و ایمان مثل دانشمندان ادیان زمان امام رضا(ع) به ورطه گمراهی و ضلالت سقوط می‌کند در مقابل علم توأم با ایمان نه تنها خود فرد را نجات می‌دهد؛ بلکه به هر جا قدم گذارد یا تا هر جا علم او برد داشته باشد جامعه را متحول می‌کند که حضرت رضا(ع) از حجاز تا ایران و روم و مصر و قسطنطنیه و هر جا که آوازه و برد علمی عرفانی ایشان رفت همه تسلیم شدند و جز تسلیم بودن چاره‌ای نداشتند.
رئیس مرکز فقهی جوادالائمه در بیان مورد سوم گفت: مباحث اخلاقی سیره حضرت رضا(ع) بیشترین کاربرد را در جوامع امروزی دارد، دنیا امروز تشنه اخلاق است امروز کلیسا، دیر و بتخانه و مسجد و منبر و محراب همه معترف‌اند که اخلاق مهم‌ترین کمبود جوامع بشری است. سیره حضرت رضا(ع) اگر به خوبی ترسیم شود، قوانین مدون اخلاقی را برای بشریت رقم خواهد زد و بهترین سبک زندگی را ارائه خواهد داد.
وی در بیان مورد چهارم افزود: عملکرد حضرت رضا(ع) و به تعبیری سیره کرداری حضرت که همان اخلاق عملی است، الگوی موفقی برای شیفتگان معارف به ارث گذاشته است. ممکن است کسی عالم و عارف باشد؛ اما سیره کرداری او به گونه‌ای باشد که جذابیت لازم را نداشته باشد. حضرت آنچه خوبان عالم از انبیا و اولیا دارا بودند همه را یکجا داشتند. برخورد کرداری و رفتاری ایشان با حاکمان، عالمان، اصناف و کارگران، کنیزان و غلامان، درباریان و زندانیان، اموات، حیوانات، محیط زیست، نظافت، دانش و فن و عوامل خارج و داخل دین و معاندان و دشمنان و دوستان به گونه‌ای بود که به حق خلافت الهی را برای ایشان ثابت می‌کند. البته برای هر یک از موارد ذکر شده در تاریخ نمونه‌ای از آن حضرت ثبت و ضبط است که مراجعه به متون تاریخی در این زمینه بهترین گواه و شاهد است.
کارشناس دینی برنامه‌های صداوسیمای خراسان، بهره‌گیری از قرآن به عنوان عالی‌ترین قانون زندگی فردی و اجتماعی و سیاسی و عرفانی را مورد پنجم دانست و افزود: امروز استفاده صحیح از قرآن در جوامع اسلامی نیازی است که به وضوح احساس می‌شود. هر چه بهره‌گیری از قرآن بیشتر شود، رشد اخلاقی جوامع گسترش می‌یابد و بالعکس هر چه از قرآن فاصله گرفته شود، انحطاط و سقوط را در پی دارد. یکی از رموز موفقیت حضرت رضا(ع) در مناظرات علمی استفاده از قرآن بود. آن حضرت بیشتر پاسخ‌های معاندان را با قرآن می‌داد و این بود که توانست با این پاسخ‌ها بنیان و اساس امامت را استحکام بخشد و معاندان را برای همیشه در برابر استدلالات علمی و منطقی و قرآنی در شبهه‌افکنی عاجز و سر افکنده کند.
ششمین مورد را حجت‌الاسلام والمسلمین تقوی برخورد با حکومت‌های فاسد و حاکمان ظالم دانست و عموما نوع نگرش به ظلم و ظالم و روش‌های مقابله با آن را بهترین سیره در زندگی حضرت رضا(ع) برشمرد؛ اینکه هر کدام از ائمه(ع) با توجه به رصد کردن زمان و مکان در مسائل سیاسی ورود پیدا کرده و در هر مقطعی به شکل خاصی با مسائل سیاسی مواجه می‌شدند و این در نوع خود بی‌نظیر و بجا و به حق بود.
وی افزود: قیام امام حسین(ع)، صلح امام حسن(ع)، ادعیه امام سجاد(ع)، گسترش دانش علوی در زمان امام باقر و امام صادق(ع) و زندان موسی‌بن جعفر(ع) و مناظرات علمی حضرت رضا(ع) همه و همه تقابل با سیاست‌مداران و حاکمان جور بود و هر کدام با شناخت زمان و مکان و استفاده از ابزار لازم و بجا توانست اسلام را از بحران‌های مختلف نجات دهد و امروز اثری از آن معاندان نیست؛ ولی تفکر و اندیشه امامت درخشان‌تر و پویاتر از گذشته هادی و مرشد جامعه است.
جواد رستمی

• برچسب ها