• ایران
  • جمعه, ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
إنتطارات إمام صادق ( ع) از شيعيان- برگرفته از سخنرانيهاي استاد تقوي
تالیفات

إنتطارات إمام صادق ( ع) از شيعيان- برگرفته از سخنرانيهاي استاد تقوي

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم

اَلحَمدُللهِ رَبِّ العالَمینَ وَالصَّلوةُ

          وَالسَّلامُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرینَ.

إنتطار إمام صادق ( ) از شیعیان  

عَنْ زَيْدٍ الشَّحَّامِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ( ) قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ أَحَبُّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الصَّلَاةُ وَ هِيَ آخِرُ وَصَايَا الْأَنْبِيَاءِ ( )‏[1].

 عَنْ إِدْرِيسَ الْقُمِّيِّ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ( ) عَنِ الْبَاقِيَاتِ الصَّالِحَاتِ[2] فَقَالَ هِيَ الصَّلَاةُ فَحَافِظُوا عَلَيْهَا[3].

روایات و فرمایشات بسیاری از زبان گهربار امام صادق ( ) در مورد مسائل اخلاقی و إجتماعی مطرح شده است، در این بخش، به گوشه ای از انتظارات امام صادق از شیعیانشان، إشاره می کنیم، توصیه هایی که برداشت ما این است که امام صادق ( ) از شیعیانشان، انتظار دارند، که اینگونه عمل کنند .

إدریس قمی می گوید : از امام صادق ( ) درمورد کارهای نیک و ماندگار، سؤال کردم، که چه کاری در نزد خداوند پسندیده است و ماندگاری دارد ؟ بقاء و دوام دارد ؟ امام فرمودند : نماز و  بعد توصیه کردند که محافظت کن بر نماز .

و در روایت دیگر از محضر امام صادق ( ) سؤال می شود، که چه کاری بهترین است ؟ امام می فرمایند : نماز بهترین کارها نزد خداوند و آخرین وصیت های پیامبران الهی است یا جز آخرین وصایای پیامبران الهی است .

توصیه به نماز در دیگر فرمایشات امام هم به چشم می خورد و در مراحل مختلفی، همچون آخرین وصیت شان به نماز، و توقّع و انتظارشان از شیعیان شان برای إقامه نماز و سبک نشمردن نماز، إشاره کرد .

از مواردی که می شود از روایات استفاده کرد که امام توقع دارند، خدمت رسانی به مردم، همانگونه که در بخش اعظمی از فرمایشاتشان نقل شده است، بحث خدمت به مردم در اولویت سفارشات و فرمایشات آن بزرگوار و سایر معصومین است. ولایت مداری، انجام اعمال نیک و صفات حمیده، حسابرسی و محاسبه اعمال روزانه که در طی این روز چه کار خوبی انجام دادیم ؟ خدای ناکرده چه کار منفی انجام دادیم ؟ بین کار خوب و منفی مان امتیاز گیری کنیم و ببینیم در چه رتبه ای قرار داریم. دوری از گناه و کارهای حرام، رسیدگی به اهل و عیال و فرزندان، توجه به قرآن، تلاوت قرآن و توجه به مفاهیم قرآن که توجه به مفاهیم قرآن در لسان امام ( ) در موارد متعددی دیده شده است. توصیه به شیعیان برای اینکه به زیارت یکدیگر بروند. می فرمایند: دید و بازدید ها، دل هایتان را زنده می کنند.

از دید و بازدید ها، رفت و آمدها، زیارت ها، صرف نظر نکنید، رها نکنید، کارهای روزمره انسان را وادار نکند به اینکه دید و بازدید ها به سمت تعطیلی برود .

می فرمایند : احادیث و سخنان ما را به همدیگر نقل کنید. سخنان ما، شما را به هم پیوند می دهد. این ارتباط بین انسان ها بوسیله سخنان معصومین است، بعد توصیه می فرمایند : به احادیث ما توجه کنید که من نجات شما را در توجه به احادیث و سخنان ما و عمل به آنها تضمین می کنم.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ لَسْتُ أُحِبُّ أَنْ أَرَى الشَّابَّ مِنْكُمْ إِلَّا غَادِياً فِي حَالَيْنِ إِمَّا عَالِماً أَوْ مُتَعَلِّماً فَإِنْ لَمْ يَفْعَلْ فَرَّطَ فَإِنْ فَرَّطَ ضَيَّعَ فَإِنْ ضَيَّعَ أَثِمَ وَ إِنْ أَثِمَ سَكَنَ النَّارَ وَ الَّذِي بَعَثَ مُحَمَّداً بِالْحَقِّ[4]، به جوانان توصیه می فرمایند : دوست ندارم شما جوانان را جز در یکی از دو حال ببینم، یا دانشمند و عالم باشید و یا دانشجو و شاگرد . یعنی بخش اعظمی از عمر خود را صرف اندوختن دانش کنید، بعد که دانش را اندوختید باز این را به دیگران بیاموزید و آموزش دهید. فرمودند که یا دانشمند باشید یا در حال آموزش دانش و علم .

با کسی که از شما بریده، شما پیوند برقرار کنید و قطع رابطه نکنید، ارتباطتان را نگسلید. ولو کسی از شما برید و قطع رابطه کرد، شما با او ارتباط برقرار کنید، اگر از شما دریغ کرد و نسبت به شما کوتاهی کرد، شما او را ببخشید. بدی کرده، جوابش را با نیکی پاسخ دهید. جواب بدی را با بدی پاسخگو نباشید. در برابر بدی های دیگران به نیکی عمل کنید. اگر کسی به شما دشنام داد، شما به او سلام کنید، این برگرفته از کلام وحی است که، وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاما [5]. با دشمنانتان با انصاف رفتار کنید؛ نه به اعتبار اینکه حالا این دشمن است، در حق او ستم و ظلم و بی عدالتی کنید، اگر کسی به شما ستم کرد، عفوش کنید. همانطور که می خواهید خداوند شما را مورد عفو خودش قرار دهد و ببخشد، شما هم از تقصیر دیگران درگذرید و صرف نظر کنید. نگاه کنید به آفتاب که نعمت الهی است و بر خوب و بد می تابد، نورش را از خوب و بد دریغ نمی کند. باران وقتی می بارد، همه موجودات از رحمت باران بهره مند می شوند. وقتی که دچار درد می شوید، بیشتر به یاد خدا و توکل به خدا باشید. احترام به شخصیت مسلمانان و هر مسلمانی بگذارید. توصیه می فرمایند به عیادت مریض، بروید، در مراحل مختلفی امام توصیه فرمودند که از مریض عیادت کنید و مریض را به حال خودش رها نکنید. وقتی انسان به عیادت او برود، مریض خوشحال می شود. تشییع جنازه از سفارشات و فرمایشات و توقعات امام صادق ( ) است. تشییع جنازه مؤمن چون بازماندگان را از غم شان می کاهد و در این گرفتاری کمکشان می کند. امر به معروف و نهی از منکر توقع و انتظار امام صادق از شیعیانشان است. مراعات حقوق همسایه، مراعات حقوق ایتام، مراعات حقوق زنان جز سفارشات امام است، مراعات حقوق فقرا و مساکین. برقراری روابط اجتماعی دوستی و برادری. رحم و ترحّم بر بدهکاران و کسانی که دینی به ما دارند و امکان پرداختش را ندارند. زود نرنجیدن، یا به تعبیر بهتر جزء کسانی که زود آزرده خاطر می شوند، نبودن. فرمودند: شخصی که زود برنجد، وفا ندارد.

از قول لقمان می فرمایند: لقمان به فرزندش گفت که پسر جان، من چهارصد پیامبر را درک کردم و چهار کلمه از دستوراتشان را انتخاب کردم. آن چهار جمله و چهار کلمه عبارت است از اینکه :

1.      در مهمانی و خانه مردم چشمت را از ناموس مردم بپوش.

2.      بر سفره غذا نگاه کن یا بر غذایت بنگر و اگر غذای حلال بود، تناول کن و اگر غذای حرام بود، فاصله بگیر.

3.      در وضو دقت کن که کامل وضو بگیری. بعید نیست که مراد این باشد که کامل بودن به وضو به خیلی از جهات است. چرا وضو می گیریم ؟ با چه آبی وضو می گیریم ؟ به چه نیت و قصدی وضو می گیریم ؟ این طهارت ظاهری، طهارت باطنی را هم به همراه داشته باشد، با آبی وضوء بگیریم که به شادابی ما بیفزاید .

4.      در سخن گفتن یا حرف خیر بگو یا سکوت کن. اگر جایی امکانی نیست برای اینکه حرف خیر بگویی، سکوت کن.

در فرمایش دیگری مردم را از پیروی از شیطان برحذر می دارند و می فرمایند : شیطان گفت که همه مردم در قبضه حکومت من هستند به جز پنج نفر :

1.      کسی که با نیّت صحیح و توکل بر خدا، کارش را آغاز کند .

2.      کسی که در همه حال؛ بسیار یاد خدا باشد .

3.      کسی که در هنگام مصیبت و غم صبور باشد .

4.      کسی که به قسمت الهی راضی باشد، آنچه که خدا مصلحت می داند، در برابرش سر تسلیم فرود آورد.

5.      کسی که غم روزی را نخورد.

در توصیه دیگری می فرمایند : مؤمنین را نارحت کردن، مثل این است که اگر همه دنیا را بدهند کفاره گناهش نمی شود. امام صادق ( ) می فرمایند : اگر گفته شود که بیش از دو روز از عمرت باقی نمانده است، یک روز از این دو روز را به اخلاق اختصاص بده تا برای روز مرگت کمک بگیری. در مجلس و جلسه ای که معصیت خدا می شود، در آن جلسه شرکت نکن و ننشینید. نشستن در جلسه ای که در آن فعل حرامی انجام می شود، به توصیه و سفارش امام صادق ( )، جایز نیست و توقّع و انتظار امام این است که شیعه شان در چنین مجلسی حضور پیدا نکنند.

به زنان؛ توصیه می فرمایند : که خودشان را برای غیر شوهرانشان خوشبو و معطر نکنند و زمینه ای برای گناه در جامعه و برای دیگران فراهم نکنند، که دیگران با توجه به آرایش ما و با توجه به وضع ظاهری لباس ما، خدای ناکرده به گناه آلوده شوند .

در مورد صله رحم بارها و بارها سفارش فرمودند که، صِلَةُ الْأَرْحَامِ تُحَسِّنُ الْخُلُق[6] ؛ رسیدگی به خویشاوندان، اخلاق را نیکو می کند.

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع) صِلَةُ الرَّحِمِ وَ حُسْنُ الْجِوَارِ يَعْمُرَانِ الدِّيَارَ وَ يَزِيدَانِ فِي الْأَعْمَارِ [7]؛ صله رحم و خوشرفتاری با همسایه شهرها را آباد می کند.

در آخرین جمله ای که می شود عرض کرد، این است که ایشان می فرمایند : سه أمر رعایت شود، دوری از سخن زاید، استفاده از جملات پر معنا و کوتاه، رساترین عبارات را برای رساندن مطلب بکار بردن و استفاده کردن، ساده و روان با مردم سخن گفتن و هزاران سخن زیبای دیگری که از امام صادق( ) در لابلای کتب شیعه موجود است که امیدواریم خداوند انشاء الله به ما توفیق استفاده از آن را عنایت کند .

                                       

                                             وَ السَّلاَمُ عَلَيْكُم وَ رَحْمَةُ الله.

 



[1]  . اصول كافي : ج 3، ص 264 .

[2]  . سوره مبارکه کهف : آیه 46 .

[3]  . مستدرك‏الوسائل  : ج 3، ص 29، باب 7 .

[4]  . بحارالأنوار : ج 1، ص 170 ، باب 1 .

[5]  . سوره مبارکه فرقان : آیه 63 .

[6]  . اصول كافي : ج 2، ص 151 .

[7]  . اصول كافي : ج 2، ص 152 .

  • برچسب ها

به اشتراک گذاری این مطلب!

0 دیدگاه

ارسال دیدگاه