دعاي روز بیست و نهم ماه رمضان به همراه شرح و تفسير: رحمت الهی بر بندگان در تمام رمضان استمرار دارد

أَللّـهُمَّ غَشِّنى فـیهِ بِالرَّحْـمَةِ وَ ارْزُقْنى فیهِ التَّوْفیقَ وَ الْعِصْمَةَ وَ طَهِّرْ قَلْبى مِنْ غَیاهِبِ التُّهَمَةِ یـا رَحیماً بِعِبـادِهِ الْمُؤْمِنـینَ
خدایا امروز سراپاى وجودم را با رحمت بپوشان و توفیق و حفظ از گناه را روزیم کن و قلبم را از تاریکی هاى اتهام پاک گردان اى مهربان نسبت به بندگان مؤمنش.

أَللّـهُمَّ غَشِّنى فـیهِ بِالرَّحْـمَةِ
حجت الاسلام علی اصغر تقوی، رییس مرکز فقهی جوادالائمه در گفت ‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد پیرامون شرح دعای روز بیست و نهم بیان داشت: غش دراین عبارت  یعنی پوشش، پوشاندن ، حفاظ درست کردن ودر آنجا که گفته می شود غش در معامله وغش در خرید وفروش یعنی جنسی را باجنس مشابه مخلوط کردن وجنس اصلی را ساتر وعیب پوش کردن و جنس غیر واقعی کردن مثل شیر وآب، روغن حیوانی با روغن  نباتی، پشم وپنبه وامثال آن.

وی افزود: دراین عبارت عرض می کنیم خدایا پوششی عنایت کن از رحمت، رحمت خداوند عام است و فراگیراست به حضرت داوود وحی شد یا داوود رحمت ما مثل آفتاب همه را در برمی گیرد همان طور که کسی که در آفتاب بنشیند آفتاب براو تنگ نمی شود کسی که داخل رحمت پروردگار شد رحمت الهی بر او تنگ نمی شود.

عوامل نزول رحمت الهی
حجت الاسلام تقوی گفت: پوشیدن عیوب آن هم از سر رحمت وآن هم رحمت پروردگار این یکی از آن خواسته هایی است که با آموزش از معصومین و با ارشادات ائمه (ع) داریم مطرح می کنیم.

وی افزود: برخی ازعوامل دخیل در نزول رحمت الهی هستند مثل صبر که درقرآن دارد «اولئک علیهم صلواه من ربهم» محبت به دیگران که امام صادق (ع) معانقه کردن و دست دادن دو برادر مسلمان را زمینه نزول رحمت حق می دانند و نیزعفو وگذشت سبب نزول رحمت می شود.

حجت‌الاسلام تقوی ادامه داد: مواردی همچون توبه از گناه زمینه ساز نزول رحمت است و نیز ترحم بر ضعفا رحمت الهی را در پی دارد بعلاوه دوست داشتن حضرت علی (ع) و اولاد آن حضرت وحتی دوستداران ایشان هم سبب بارش و نزول رحمت حق می شود.

رییس مرکز فقهی جوادالائمه بیان داشت: « أَلَا وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِیّاً أَثْبَتَ اللَّهُ الْحِکْمَةَ فِی قَلْبِهِ وَ أَجْرَى عَلَى لِسَانِهِ الصَّوَابَ وَ فَتَحَ اللَّهُ لَهُ أَبْوَابَ الرَّحْمَةِ» آگاه باشید کسی که علی را دوست بدارد، خداوند حکمت را در قلب او ثابت می‌گرداند و بر زبانش جاری می‌سازد. و درهای رحمت را برای او باز می‌کند.

وی افزود: اذان ونماز و یا زمان گفتن اذان جزء موارد نزول رحمت است نزول رحمت حق در تمام ماه مبارک برای روزه داران استمرار دارد.

وی ادامه داد: برعکس این هم ممکن است در روایات فراوان بیان شده که ممکن است به خاطر بعضی از معاصی خداوند لباس مذلت وخاری به انسان بپوشاند! نه تنها رحمت نباشد بلکه لباس مذلت هم باشد که نا امیدی از رحمت خداوند یکی از آن موارد است.

حجت الاسلام تقوی در همین رابطه گفت: « أوحی الله عزوجل الی بعض انبیائه و عزتی و جلالی لَاُقَطّعنَّ امل کلّ مومل غیری بالایاس و لَاَکسُونّه ثوب المذلّة فی النّار» خداوند به بعضی از پیامبرانش وحی کرد که سوگند به عزت و جلالم، هر آینه هر کسی که به غیر من امید داشته باشد، آرزوی او را قطع می سازم و او را نا امید می گردانم و در آتش لباس ذلت و خواری به او می پوشانم.

وی گفت: نکته دیگر هم این است که وقتی ما ازخدا در خواست پوشش عیوب خود را داریم ماهم باید عیب پوش بندگان خدا باشیم و در حدیث آمده است که « لَیْسَ مِنَّا مَنْ غَشَّ مُسْلِماً» دراینجا اگر چه مراد غش در معامله بیشتر معنی می کنند اما اطلاق دارد هر پوشش زیان آوری یا هر پرده دری مضری را شامل می شود.

وَ ارْزُقْنى فیهِ التَّوْفیقَ وَ الْعِصْمَةَ
کارشناس مذهبی صداوسیما بیان داشت: درروزهای پایانی ماه مبارک رمضان ظاهرا نوعی احساس خوشایند به آدم دست می دهد یعنی رحمت پروردگار را حس می کند بنابراین خواسته ها هم برتر و بالا ترمی شود.

وی افزود: از خدا توفیق خواستن، عصمت وپاکی در خواست کردن و پوشش عیوب، طهارت دل از پلیدی ها و پلشتیها، همه اینها بیانگر این است که روح امید ونشاط در بنده پویا وجاندار می شود وهمه به برکت یک ماه روزه داری عنایت شده اند.

حجت‌الاسلام تقوی ادامه داد: البته عصمت درجاتی دارد عصمت اولیاء، عصمت انبیاء و عصمت افراد عادی جامعه متفاوت است ولی دو مطلب مهم است یکی امید ودیگری تلاش وکوشش که انبیاء با همین دو عنصر به درجات معنوی نائل آمدند.

نویسنده کتاب هزار از هزاران سخن گفت: امید وار بودن به فضل الهی زمینه رشد و کمالات انسان را فرا هم می کند هیچ کاری بدون تلاش به نتیجه نمی رسد خود عبادت و بندگی خالصانه تلاش در راه موفقیت است انجام واجبات وکوشش درجهت مستحبات و نوافل راهکار رسیدن به توفیقات الهی است.

وی افزود: به خصوص نماز شب بسیار مؤثر وکار ساز است درتوصیه های بزرگان دارد که برای دنیای تان هم که شده نماز شب بخوانید نمازشب صورت را نیکو می کند ودر امور روزانه شما را موفق می کند یکی از امور روزانه واجبات الهی است که نیاز به موفقیت دارد.

وی ادامه داد: توفیق من عندالله نیاز طبیعی بشر است وجزئی ازنیازهای ضروری انسان به حساب می آید نبود توفیق از جانب خداوند یعنی سقوط در ورطه عذاب، امام جواد (ع) می فرمایند « المومن یحتاج الی ثلاث خصال...» بحث احتیاج مؤمن را مطرح می کنند و در صدر احتیاجات مؤمن توفیق من عندالله را بیان می کنند.

گناهان کبیره
حجت الاسلام تقوی گفت: یکی از طرق رسیدن به توفیق الهی وعصمت وپاکی ترک گناهان کبیره وعدم اصرار بر صغیره است گناهان کبیره فراوان است اما آنچه از بعضی روایات استفاده می شود گناهان کبیره گناهانی هستند که در قرآن برای آن وعده عذاب داده شده است.

وی افزود: حضرت امام خمینی (ره) در تحریر الوسیله که از کتب فقهی مهم شیعه و تالیف خود آن بزگوار است گناهان کبیره را اینگونه بیان می فرمایند که گناه کبیره هر گناهى است که در قرآن وعده عذاب بر آن داده شده، یا شدیداً با آن برخورد شده، یا دلیلى داشته باشیم که هم وزن یا بدتر از گناهان کبیره شناخته شده، یا عقل آن را کبیره بداند، یا در افکار عمومى مؤمنان کبیره شمرده شود، یا دلیل خاصّى بر کبیره بودن آن داشته باشیم.

حجت‌الاسلام تقوی ادامه داد: مثل یأس از رحمت خدا، نسبت دروغ به خدا و رسول، قتل، نسبت ناروا به زن شوهردار، فرار از جنگ، عاق والدین، قطع رحم، سِحر، زنا، لواط، خوردن مال یتیم، کتمان حقّ، گواهى باطل، پیمان شکنى، شراب خوارى، تجاوز در وصیّت، رباخوارى، قمار، کم فروشى، خوردن گوشت مردار و خوک، کمک به ظالم و تکیه بر او، اسراف و تبذیر، حبس حقوق مردم، دروغ، تکبّر، خیانت، غیبت، سخن چینى، سبک شمردن حج، ترک نماز، منع زکات، اصرار بر گناهان صغیره، سرگرمى به لهو و لعب و دیگر مواردی که در کتب شیعه به عنوان گناه کبیره بیان شده است.

وی گفت: برای رها شدن ازدام شیطان وهوای نفس باید دعا کرد و در کنار آن تلاش داشته باشیم تا به لطف و رحمت خدا از دایره گناهان به خصوص کبیره دور شویم.

عوامل سلب توفیق
عضو نخبگان تبلیغ خراسان گفت: «اَللَّهُمَّ اِنّی اَسْأَلُک تَوْفیقَ اَهْلِ الْهُدى وَاَعْمالَ اَهْلِ التَّقْوى» توفیق اهل هدایت و رفتار اهل تقوا را از خداوند طلب مى‏کنیم که ان شاء الله شامل حال ما شود و در حقمان مستجاب گردد.

وی افزود: برخی از عوامل سلب توفیق می کنند وعصمت وپاکی را دچار مشکل می کنند مثل کفر، نا امیدی، سنگدلی، کفران نعمت، عدم شرح صدر، تردید ودو دلی در امور حال ببینید بیان قران را « إِنَّمَا یَسْتَأْذِنُکَ الَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِی رَیْبِهِمْ یَتَرَدَّدُونَ...فَمَن یُرِدِ اللّهُ أَن یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلإِسْلاَمِ وَمَن یُرِدْ أَن یُضِلَّهُ یَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقًا حَرَجًا کَأَنَّمَا یَصَّعَّدُ فِی السَّمَاء کَذَلِکَ یَجْعَلُ اللّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ».

در ترجمه دارد: پس کسى را که خدا بخواهد هدایت نماید دلش را به پذیرش اسلام مى‏گشاید و هر که را بخواهد گمراه کند دلش را سخت تنگ مى‏گرداند چنانکه گویى به زحمت در آسمان بالا مى‏رود این گونه خدا پلیدى را بر کسانى که ایمان نمى‏آورند قرار مى‏دهد.

ی ادامه داد: در ادعیه ماه مبارک می خوانیم «وَارْزُقْنی فیها التَوْفیقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ شیعَةَ آلِ مُحَمَّدٍ» که توفیقی عطاکن که به شیعه آل محمد (ص) عطا می کنی وآن وقت که توفیق از جانب خدا باشد می شود آنچه که باید بشود مثل توفیق اصحاب امام حسین (ع) ومثل توبه حر در کربلا.

وَ طَهِّرْ قَلْبى مِنْ غَیاهِبِ التُّهَمَةِ
حجت الاسلام تقوی در فراز دیگر از دعا گفت: این روایت را اهل سنت نقل کرده اند که رسول گرامی اسلام می فرمایند «الصیام جنته فاذاکان صوم یوم احدکم فلایرفث ولایصخب فان احدا و شاتمه او قاتله فلیقل انی صائم انی صائم» اگر یکی از شما روزه بود دشنام ندهد حرف ناسزا نگوید واگر کسی به شما دشنام داد وحتی با شما جنگ کرد شما به او بگوئید روزه هستم ودو مرتبه تکرار فرمودند که بگو روزه هستم.

وی افزود: یعنی شک وشبهه ممنوع ظن وگمان بد ممنوع اهانت به دیگران ممنوع روزه داری یعنی قلب پاک وعاری از تهمت وافترا به دیگران چرا که آموزه های دینی ما می گویند اهانت به دیگران و بردن آبروی افراد، مثل جنگ با خداوند متعال است.

استاد حوزه و دانشگاه خراسان بیان داشت: «مَنْ أَهَانَ لِی وَلِیّاً فَقَدْ بَارَزَنِی بِالْمُحَارَبَةِ» تهمت انواع واقسامی دارد گاهی افراد حتی به خدا هم تهمت می زنند که درقرآن فراوان به آن اشاره شده است مثل قوم یهود که به خدا تهمت زدند «وَقَالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَقَالَتِ الْیَهُودُ عُزَیْرٌ ابْنُ اللّهِ وَقَالَتْ النَّصَارَى الْمَسِیحُ ابْنُ اللّهِ ذَلِکَ قَوْلُهُم بِأَفْوَاهِهِمْ یُضَاهِؤُونَ قَوْلَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن قَبْلُ قَاتَلَهُمُ اللّهُ أَنَّى یُؤْفَکُون». در ترجمه دارد که: و یهود گفتند عزیر پسر خداست و نصارى گفتند مسیح پسر خداست این سخنى است [باطل] که به زبان مى‏آورند و به گفتار کسانى که پیش از این کافر شده‏اند شباهت دارد خدا آنان را بکشد چگونه [از حق] بازگردانده مى‏شوند.

وی ادامه داد: «وَقَالَتِ الْیَهُودُ وَالنَّصَارَى نَحْنُ أَبْنَاء اللّهِ وَأَحِبَّاؤُهُ قُلْ فَلِمَ یُعَذِّبُکُم بِذُنُوبِکُم بَلْ أَنتُم بَشَرٌ مِّمَّنْ خَلَقَ یَغْفِرُ لِمَن یَشَاءُ وَیُعَذِّبُ مَن یَشَاءُ وَلِلّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا وَإِلَیْهِ الْمَصِ» یهودان و ترسایان گفتند ما پسران خدا و دوستان او هستیم بگو پس چرا شما را به [کیفر] گناهانتان عذاب مى‏کند بلکه شما [هم] بشرید از جمله کسانى که آفریده است هر که را بخواهد مى‏آمرزد و هر که را بخواهد عذاب مى‏کند و فرمانروایى آسمانها و زمین و آنچه میان آن دو مى‏باشد از آن خداست و بازگشت [همه] به سوى اوست.

حجت‌الاسلام تقوی افزود: اینها از نوع تهمت هایی است که به خدا می زدند ویا تهمت هایی که به گروهای قومی زده می شود مثلا اهالی فلان استان یا فلان شهر متهم به بعضی مسائل می شوند ویا تهمت به قومیتها مثلا کرد فلان ترک فلان وفارس فلان وغیره یا تهمت به یک فامیل  یا متهم کردن بعضی از زنان یا مردان ویا تهمت زدن به یک فرد خاص همه مصداق تهمت هستند وتاریکی می آورند.

وی گفت: اما یک نکته لازم به تذکر است که اگر گسی خودش را درپیش خودش متهم کند خوب است البته نه در نزد دیگران، حضرت علی (ع) درکتاب شریف غررالحکم  می فرمایند «مَنِ اتَّهَمَ نَفْسَهُ فَقَدْ غَالَبَ الشَّیْطَانَ » کسی که خودش را متهم کند و مقصر بداند بر شیطان، ‌غلبه پیدا می‌کند مثلا کسی خودش را متهم کند که خدایا ماه مبارک رمضان تمام شد ومن کار شایسته و بایسته ای انجام ندادم که سر افراز باشم بنابراین احساس شرمندگی می کنم. وحالا  ازشما می خواهم که طهر قلبی، قلب مرا پاک گردانی.

یـا رَحیماً بِعِبـادِهِ الْمُؤْمِنـینَ
رییس مرکز فقهی جوادالائمه بیان داشت: رحیم که بر وزن فعیل است دلالت بر رحمت لاینقطع و دائم حضرت حق می کند رحیم نوعی از رحمت است که جاودانگی دارد و تنها شامل آن بندگانی است که از طریق ایمان و عمل صالح، خود را در مسیر نسیم رحمت خاصه خداوند قرار داده ومی دهند.

حجت‌الاسلام تقوی افزود: این واقعیت انکار نا پذیری است که رفتار خداوند با مؤمنین متفاوت ازدیگران باشد درکتبی مثل اصول کافی و وسائل وبعضی از تفاسیر روایات فراوانی نقل شده که فرق رحمان و رحیم را بیان می کند، اززبان امام جعفر صادق (ع) نقل شده که فرمودند «والله اله کل شیء، الرحمن لجمیع خلقه، الرحیم بالمؤمنین خاصه» خداوند، خدای همه چیز است، رحمانیت او برای تمام مخلوقات و رحیمیت او مخصوص مؤمنین است.

وی ادامه داد: مثلا نور خورشید درعین حالی که رحمت است استفاده اش عمومی است اما بهشت عمومی نیست وحال اینکه بهشت هم رحمت پروردگاراست به معنای عام، بهشت از صفت رحیم سر چشمه می گیرد بنابراین خاص است «یا اییتها النفس المطمئنه فادخلی فی عبادی والد خلی جنتی».

حجت الاسلام تقوی گفت: رحمت حضرت حق بر بندگان به طور عموم و برمؤمنین بطورخاص پوشیده نیست ما همیشه مدیون رحمت الهی هستیم دردعای کمیل می خوانیم « برحمک التی وسعت کل شیئ» درروایات بسیا زیبا بیان شده است که همیشه بشر زیر باران رحمت الهی قرار دارد. «یا رَحْمنَ الدُّنْیا وَالاْ خِرَةِ وَرَحیمَهُما یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ » اى بخشاینده دنیا و آخرت و مهربان آن دو اى مهربانترین مهربانان.

وی افزود: خود قرآن برای بشرعموما وبرای مؤمنین خاصا رحمت است «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ وَلاَ یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إَلاَّ خَسَارًا» ما آنچه را براى مؤمنان مایه درمان و رحمت است از قرآن نازل مى‏کنیم و[لى] ستمگران را جز زیان نمى‏افزاید.

حجت‌الاسلام تقوی ادامه داد: روایت جالب وگرانقدری را جابرابن عبدالله از پیا مبر اکرم (ص) نقل می کند که ذکر آن لا زم و مفید است « عن جابربن عبدالله انصاری قال دخلت علی رسول الله (ص)...» می گویند درروزهای آخر ماه رمضان یا جمعه آخر رمضان جابرابن عبدالله انصاری به محضر پیامبر اکرم (ص) مشرف شد وعرضه داشت  یا رسول الله ماه رمضان رو به پایان است حضرت فرمودند یا جابر با ماه رمضان وداع کن وازخدا به خواه که اگر قرار است جزء مرحومین باشی جز محرومین نباشی ویا اینگونه معنی کنیم که خدایا مرا در این ماه مبارک جزء مرحومین قرار ده نه جزء محرومین یعنی مورد رحمتت قرار گیرم نه اینکه از رحمتت محرومم کنی.

وی گفت: وهمین مفهوم هم درست است چرا که ماه رمضان ماه رحمت ومغفرت است گوشهای از آنچه قرآن درباره اوصاف مؤمنین بیان می کند بجاست که متذکر شویم «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا أَیُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَن یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِیمٌ».
در ترجمه دارد: اى کسانى که ایمان آورده‏اید از بسیارى از گمانها بپرهیزید که پاره‏اى از گمانها گناه است و جاسوسى مکنید و بعضى از شما غیبت بعضى نکند آیا کسى از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده‏اش را بخورد از آن کراهت دارید [پس] از خدا بترسید که خدا توبه ‏پذیر مهربان است.

حجت‌الاسلام تقوی افزود: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ» مؤمنان تنها کسانی هستند که هر وقت نام خدا برده شود دلهاشان ترسان می‏گردد، و هنگامی که آیات او بر آنها خوانده می‏شود ایمانشان افزون می‏گردد و تنها بر پروردگارشان توکل دارند.

وی ادامه داد: «الَّذِینَ هُمْ فِی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ» یعنی مؤمنین کسانی هستند که در نماز خویش خاشع و فروتن هستند خشوع درنماز ازدیاد ایمان در ذکر آیات الهی وفاصله گرفتن از ظن بد و دروغ وغیبت وکبر وتجسس در امور دیگران، اینها گوشه ای از صفات مؤمنین است که در قرآن به آنها اشاره شده درنتیجه خداوند نسبت به اینگونه افراد رحیم است./933/ت301/ب4