سبک زندگی عبادی سیاسی امام عسکری و طریقه ارتباط با مردم

حجت الاسلام علی اصغر تقوی، رییس مرکز فقهی جوادالائمه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، به مناسبت میلاد با سعادت امام حسن عسکری(ع) گفت: شخصیت امام حسن عسکری(ع) در ابعاد مختلف قابل بررسی و تحلیل و تفسیر است شخصیتی که در دوران زندگی خودش نزدیک به 6 تن از خلفای ستمگر عباسی را پشت سر گذاشته و دوران حکومت آنها را به چشم خود دیده است.

دوران کوتاه زندگی امام

حجت الاسلام تقوی بیان داشت: ایشان رهبری جهان اسلام را در شرایطی برعهده گرفت که باید حفاظت و حراست از شخصیت ممتاز عالم بشریت حضرت بقیه الله الاعظم امام زمان(عج) را نیز انجام می دادند و شرایط را به گونه ای فراهم می کردند که این شخصیت بزرگوار قدم بر عرصه حیات بگذارد و از دید و نگاه غضبناک دشمنان هم در امان و محفوظ بماند.

وی افزود: امام حسن عسکری(ع) اگر چه عمر نسبتا کوتاهی را داشتند اما همین دوران 28 ساله به بخشهای مختلفی تقسیم می شود که عبارت است از قبل از امامت و بعد از امامت که بخش دوم باز دورانی در محاصره دشمن و تحت سیطره دشمنان و دورانی هم  در ارتباط اجتماعی با پیروان و دوستان و یارانشان بودند.

عبادت امام

رییس مرکز فقهی جوادالائمه بیان داشت: صدر زندگی امام حسن عسکری(ع) بحث عبادت است همانطور که در زندگی سایر اولیای الهی عبادت حرف اول را می زند «اشهد ان محمدا عبده و رسوله» برای پیامبر بهترین امتیاز عبودیت پیامبر اکرم است و در زندگی امام حسن عسکری(ع) هم عبودیت امتیاز است.

وی افزود: امام لحظه ای حتی به اندازه طرفه العینی از خدا از مسائل عبادی و عبادت ذات اقدس الهی غافل نشد تمام زندگی آن حضرت به گونه ای به عبادت سپری شد که در تقوا زبانزد خاص و عام و به عنوان ابن الرضای سوم در بُعد معنوی و عرفانی به جهانیان معرفی شدند.

وی ادامه داد: تقریبا می شود گفت در منطقه ای که امام زندگی می کرد و کسانی که به حضور امام می رسیدند ایشان را به عنوان عابد به عنوان زاهد به عنوان فردی سخی به عنوان فردی ساده زیست و مردم دوست و متوجه نعمات الهی می شناختند دوست و دشمن معترف بودند که شخصیت امام عسکری(ع) بی بدیل است.

بُعد سیاسی زندگی امام

عضو اتاق تبلیغ خراسان بیان داشت: در مسائل سیاسی امام حسن عسکری(ع) بهترین پایه و برنامه ریزی های سیاسی را انجام دادند. آنهم در دورانی که با شش حکومت ضد معنوی و ضد دینی مواجه شدند. در 28 سال عمرشان قطعا در مسائل سیاسی تحت فشار بودند اما از همین فشارها استفاده کردند و بهترین راهکارهای سیاسی را در جامعه پیاده کردند.

وی افزود: به نوعی می توان ادعا کرد که مفهوم و معنای واقعی ولایت مطلقه فقیه در زمان امام حسن عسکری(ع) شکل گرفت اگر چه از زمان امام هادی(ع) شروع شده بود نیابت ها و نمایندگی ها و کسانی را که امام هادی و امام حسن عسکری به اقصی نقاط جهان اسلام آن روز می فرستادند به آنها اذن می دادند که هم پاسخگوی مسائل شرعی مردم باشند و هم در مسائل مختلف امور حسبیه، دخالت و نظارت و اشراف داشته باشند.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: از طرف امام در بررسی موارد دینی و مذهبی پیروان اهلبیت(ع) ماذون بودند و این شبکه ارتباطی نمایندگی امام در دوران امام حسن عسکری(ع) شکل خاصی گرفت و جایگاه اصلی خود را پیدا کرد و طوری برنامه ریزی شد که زمینه را برای زمان غیبت حضرت بقیه الله الاعظم(عج) فراهم کند که در زمان غیبت مردم با پدیده نو و جدیدی مواجه و سردرگم نباشند.

ارتباط با مردم

حجت الاسلام تقوی بیان داشت: در ُبعد سیاسی، امام حسن عسکری(ع) اگر بیشتر از سایر ائمه کار و تلاش نکرده باشند قطعا کمتر هم نبوده و در تاریخ گواهی به این مطلب ثبت شده است. در مسائل مردمداری امام حسن عسکری(ع) نجات جامعه بشری را در گرو ارتباط قوی با مردم می دانستند. اگر چه امکان چنین ارتباطی چه از ناحیه مردم با امام و چه عکس آن سخت بود.

وی افزود: امام از لحظه لحظه و از ثانیه ثانیه لحظات عمرشان استفاده کردند و به میان مردم می آمدند و یا مردم را به خانه و زندگیشان دعوت می کردند و در این دعوتها و در این حضورها آنچه که باید اتفاق بیفتد اتفاق می افتاد.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: یکی از مباحثی که امام بر آن تاکید داشتند و در تمام جلسات و مجامع خصوصی و عمومی بر آن پایند بوده و پافشاری می کردند تحکیم نبوت و امامت و ولایت علوی بود امام در تمام دوران عمرشان سعی کردند که نسبت به معرفی رسول الله و اولاد طاهرینشان به جامعه و تبیین جایگاه امامت لحظه ای کوتاهی نفرمایند و در این راه تلاش فراوانی انجام دادند که شاگردان و اطرافیان امام بر این قضیه گواهی می دهند.

تولی و تبری

رییس مرکز فقهی جوادالائمه بیان داشت: در مباحث شناخت دوست و دشمن و بصیرتی که لازم است در جامعه شیعی و اسلامی به وجود بیاید تحت عنوان تولی و تبری امام حسن عسکری(ع) گامهای موثر و قوی برداشتند و خصوص این گامها روایاتی که از امام رسیده، بیین و روشن است.

وی افزود: امام در بحث قرآن کارهای فراوانی را انجام دادند با همه سختیها و شدائد با توجه به اینکه نمی شد شاگردانی را اطراف خودشان جمع کنند اما توانستند با مباحث تفسیری با تحلیل و تفسیر قرآن و با بیان قرآن و با شکافتن بعضی از زوایای پنهان تفسیر قرآن، قرآن را به شاگردانشان به گونه ای آموزش دهند که شاگردانشان باز در گوشه و کنار عالم رشد علمی و معنوی جامعه شیعی را افزایش دادند و قرآن و فرهنگ قرآنی را در جامعه جا انداختند.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: امام به علما و دانشمندان زمانشان احترام می گذاشتند و به برخی از آنها نمایندگی می دادند و یا اجازه تفسیر می دادند اجازه نقل روایات می دادند این بیانگر این بود که امام همه هم و غمشان را بر این گذاشتند که در این موقعیت بحرانی کشور را نجات دهند.

عسکر نشینی امام

عضو اتاق تبلیغ خراسان گفت: نتوانستند تحمل کنند علم امام را تقوای امام را سیاست امام را کیاست امام را مردمداری امام را عبودیت امام را، در نتیجه امام را در فضای ارتش و به تعبیری عسکر محبوس کردند تا ارتشیان که به قول خودشان خشن هستند و عصبی، با امام به تندب برخورد کنند و دست و پای امام را از نظر فکری و تبلیغی ببندند به نوعی محدود کنند.

وی افزود: اما خوشبختانه برای امام حسن عسکری(ع) یک قالب جدیدی شکل گرفت یعنی محیط ارتش و عسکری که می بایست امام را در محاصره و تنگنای تبلیغاتی قرار دهد شد مبلغ امام حسن عسکری(ع)، چون ایشان با اخلاقشان با تقوایشان با شناخت قرآن و با ارتباط معنوی با قرآن و روابط قوی با مبانی قرآنی در جامعه عسکر و ارتش چنان جوی را ایجاد کردند که همه ارتشیان به طرفداری از امام در جامعه حضور پیدا می کردند و مبانی و معارف و آموزه های امام حسن عسکری(ع) را به دل جامعه و اعماق جامعه می کشاندند.

حجت الاسلام تقوی ادامه داد: بر همین اساس امام عسکری(ع) در این دوران کوتاه توانست امامت و ولایت اهلبیت را تثبیت کند امام زمان و اهداف قیام ایشان را به جامعه و جهانیان معرفی کند و نیز ولایت علوی و نبوت نبوی را در جامعه ای که تحت سیطره شش حاکم جائر و فاسد بود، تبیین کند/933/ت۳۰۲/ب۱