• ایران
  • جمعه, ۷ اردیبهشت ۱۴۰۳
۱۰ نکته آموزشی از واقعه کربلا و نهضت اباعبدالله الحسین/حجت‌الاسلام تقوی در گفت و گو با شفقنا
اخبار

۱۰ نکته آموزشی از واقعه کربلا و نهضت اباعبدالله الحسین/حجت‌الاسلام تقوی در گفت و گو با شفقنا

شفقنا- رئیس مرکز فقهی حضرت جوادالائمه (ع)، با اشاره به ۱۰ نکته آموزشی از نهضت امام حسین(ع)، اظهار کرد: از لحظه‌ای که حضرت علیه خلیفه غاصب وقت، نهضت را آغاز کردند، فرمایشات، حرکات و سخنان ایشان همه درس و سرمشق و راه برای برون رفت از مشکلات زندگی در مراحل مختلف اجتماعی، دینی و معارفی است.

حجت الاسلام والمسلمین علی اصغر تقوی در گفت و گو با خبرنگار شفقنا در رابطه با آموزه‌های نهضت امام حسین(ع) گفت: تردیدی نداریم که واقعه کربلا دانشگاهی بود که همه بشریت از این دانشگاه بهره گرفته اند و در آینده بهره خواهند گرفت. از لحظه‌ای که حضرت علیه خلیفه غاصب وقت نهضت را آغاز کردند تمام فرمایشات، حرکات و سخنان ایشان درس و سرمشق و راه برای برون رفت از مشکلات زندگی در مراحل مختلف اجتماعی، دینی و معارفی است. امام آنجایی که زیر بار زور نمی روند و می فرمایند: « إِنَّ الدَّعِی بْنَ الدَّعِی قَدْ رَکَزَ بَیْنَ اثْنَتَیْنِ بَیْنَ السِّلَّهِ وَ الذِّلَّهِ وَ هَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّهُ» «آگاه باشید که زنازاده‌‏ی فرزند زنازاده مرا بین دو چیز مخیر نموده است جنگ و شمشیر و یا ذلت و خواری. در جای دیگر می فرمایند «تنها براى اصلاح در امت جدم(ص) قیام کردم».

او در ادامه افزود: هر کجا که اصحاب در دیدارهای محضر امام می رسیدند تا او را از این راه و هدف اصلی پشیمان یا به تعبیری منصرف کنند، امام در جواب همه آنها یک جواب قاطع می دادند و آن «هیهات من الذله» بود. بیان امام راه را باز کرد یاران امام می دانستند که این سفر چه سفری است و در این مسیر چه اتفاقاتی باید رخ دهد و قابل پیش بینی هم بود و من به ۱۰ نکات آموزنده و بارزی که عمل به آن می تواند زندگی ما را در مراحل مختلفی نجات بخش و هدایتگر باشد اشاره می‌کنم؛

۱- همراهی، همگامی و همدلی

استاد حوزه و دانشگاه همراهی، همگامی و همدلی را اولین درس از نهضت کربلا دانست و گفت: وقتی یک اتفاقی رخ می دهد چه در داخل یک جمع خانواده باشد و چه در اجتماع یا جامعه دینی، اگر همکاری، همدلی و همراهی صورت بگیرد، قطعا موفقیت به سراغ انسان می‌آید و انسان در آن مساله به موفقیت‌هایی نائل می شود. ولی اگر هر کسی حرف خودش را بزند و مسیر خودش را طی کند، قطعا موفقیتی عاید نمی شود. همه یاران امام حسین (ع) همراه امام شدند کسی از بنی هاشم در مدینه باقی نماند اکثر اقوام و اقارب همراه امام بودند و این درس را به جامعه بشری دادند که دفاع از دین نه اختصاص به مردان دارد نه اختصاص به زنان بلکه زن و مرد و حتی شیرخوارگان و کودکان و سالخوردگان باید در دفاع از دین و امر به معروف و نهی از منکر اقدام کنند. امام فرمودند «انی ارید ان آمر بالمعروف و نهی عن المنکر». در مسیر امر به معروف و نهی از منکر پیرمرد ۸۵ ساله ای مثل حبیب‌بن مظاهر هم باید قدم در این میدان بگذارد و کودک شش ماهه ای مثل علی اصغر عبدالله بن الحسن وارد عرصه گاه نبرد شود و جوانان و نوجوانانی مثل علی اکبر، قاسم بن الحسن، حضرت سکینه و حضرت رقیه و بانوان و خانمها هم پیشگام این نهضت باشند و تبعیت از پیشوای دینی و معارف الهی را زیبا بنگرند.

استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: حضرت زینب(س) فرمود «ما رایت الا جمیلا»« چیزی به جز زیبایی ندیدم». در نگاه این زن بزرگ تاریخ بشریت، دفاع از دین، ولایت و زانو زدن در محضر اولیای الهی زیبا است که امام هادی (ع) در زیارت جامعه می‌فرمایند «بولایتکم علمنا الله دینکم» آموزه‌های دینی و معارفی را از محضر امام آموختن، زن و مرد و کوچک و بزرگ نمی‌شناسد. ما هم اگر در مسائل زندگی باید همراه و همگام هم باشیم و همدیگر را تنها نگذاریم، در همه امور شخصی و عمومی زندگی و اجتماعی پیروز می شویم. خانواده و جامعه نیاز به وحدت دارد و این یک درس از دروس واقعه عاشورا است.

۲- صبر و مقاومت

این استاد حوزه و دانشگاه صبر و مقاومت را دومین درس از قیام امام حسین(ع) دانست و گفت: اگر انسان در مسائل و گرفتاری‌ها صبور باشد پیروزی به سراغ او می آید «ان الله مع الصابرین» خدا با صابرین است و در هر امری که اتفاق می افتد نیاز به صبر و حوصله و بردباری وجود دارد. اگر در امور صبر کنیم نتیجه می گیریم. آن روزی که آنها بر تشنگی، گرسنگی، اسارت و زجر دشمنان تحمل و صبر ورزیدند، امروز می بینیم که سیل عشاق اهل بیت(ع) خاندان نبوت و ولایت در اوج بلیه کرونا، مردم را به خیابانها و کوچه ها کشانده است. عشق به امام حسین (ع) حرارتی است در دلها که در اوج کرونا هم این حرارت خاموش نمی شود و این نتیجه صبر است. اگر انسان صبور باشد نتیجه را می بیند ولو ۱۴ قرن بعد باشد ولی نتیجه، نتیجه شیرین و لذت و بخشی است.

۳- ضرورت حفظ عظمت و جایگاه ائمه

تقوی لزوم حفظ عظمت و جایگاه ائمه را سومین درس از واقعه عاشورا دانست و ادامه داد: سومین مطلب در وقایع کربلا بحث حر بن یزید ریاحی است که وقتی سر راه امام حسین(ع) قرار گرفت امام خطاب به او فرمودند «سلکلکم امک»« مادرت به عزایت بنشیند» و بین عرب رسم بود که از این واژه استفاده می کردند. حرّ در جواب امام جمله‌ای گفت” یابن رسول الله مادر بزرگوار شما صدیقه طاهره فاطمه زهرا، انسیه الحوراء است و من به خودم اجازه نمی دهم به ساحت قدسی حضرت زهرا جسارت کنم. این یک جمله بزرگ و مهم در تاریخ زندگی بشریت زیبا و آموزنده است. بنابراین اهانت به دیگران و خصوصا اهانت به اولیای الهی امر بسیار سنگینی است. نام اهل بیت و اولیا باید با عظمت برده شود اما امروز در فضای مجازی می بینیم که گاها اسامی و القاب اهل بیت(ع) به روشی استفاده می شود که جایگاه و شأن اولیای الهی را رعایت نمی‌کند.

رئیس مرکز فقهی حضرت جوادالائمه (ع) ادامه داد: حتی در منابر و مجالس روضه خوانی بعضا این موارد دیده می‌شود که فقط نام امام را بدون عناوین” سیدالشهدا یا علیه‌السلام” به کار می‌برند. درحالی که پیامبر می فرمایند: «حسین منی و انا من حسین»« حسین از من است و من از حسینم» امام حسین(ع) قره العین رسول الله است اما می‌بینیم ک یک جوان مداح و یا جوان منبری مدام عبارت “حسین حسین” را به کار می‌برد. حر به ما یاد داد که ائمه، شخصیتهای بزرگ عالم بشریت هستند و از آنها باید به عظمت یاد کرد.

۴- بازگشت از خطاهای زندگی

تقوی بازگشت از مسیرهای اشتباه زندگی را چهارمین درس از نهضت امام حسین(ع) دانست و بیان کرد: انسان هر جا تشخیص داد کار اشتباهی کرده باید برگردد. در بسیاری مواقع ما در مسیر زندگی اشتباه می کنیم مسیر انحرافی را می رویم، راه و هدف باطلی را تعقیب می کنیم اما وقتی به اشتباهمان پی بردیم باید بازگردیم. حرّ تشخیص داد مسیری که می رود، باطل است و توبه کرد و امام او را در آغوش گرفتند. ما هم آنجایی که تشخیص می‌دهیم مسیر اشتباهی است باید بلافاصله برگردیم و راه جدیدی را انتخاب کنیم. مثلا اگر در دانشگاه موفق نمی شویم به هنر و صنعت روی بیاوریم، اگر در صنعت موفق نمی‌شویم به کشاورزی روی بیاوریم. در تفکرات دینی وقتی می فهمیم مسیر را اشتباه می رویم برگردیم وقتی می بینیم در کنار اهل بیت(ع) بودن چقدر مشکلات را حل می‌کند به دامن پر مهر آنها پناه بیاوریم نه به دامن دشمنان اهل بیت و نه به مسیرهایی که جز بدبختی و منجلاب راه دیگری را طی نمی کند.

۵- مبارزه با ظلم، عزت و تسلیم در برابر آن ذلت می‌آورد

این استاد حوزه و دانشگاه به پنجمین نکته از نهضت امام حسین(ع) اشاره کرد و گفت: مبارزه با ظلم و جور، عزت می آورد و تسلیم در برابر ظلم ذلت می آورد و امام هم در فرمایشاتشان به مردم گفتند اگر با ما نیایید و اگر راه ما را انتخاب نکنید به آن خواسته ها نمی رسید. بعد از واقعه کربلا هیچ کدام از آنهایی که مسیر راه امام حسین (ع) را نرفتند به جایی نرسیدند و جایگاهی پیدا نکردند؛ همه فراری کوه و بیابان و دچار مشکلات عدیده ای در زندگی شدند که در تاریخ همه آنها ثبت شده است. فرق بین عزت و ذلت در هر جامعه ای مشخص است و در هر مقطع زمانی ما می توانیم فرق بین عزت و ذلت را ببینیم. به عنوان مثال مردم عربستان مردمان خوبی هستند اما رهبران آنها وابسته به ظلم و جور می‌باشند. پادشاه عربستان در کنار رئیس جمهور آمریکا زانو می زند و تسلیم زورگویی های قلدر مآبانه او می شود درحالی که از این ذلت چیزی عاید عربستان نمی‌شود و فقط آمریکا از این کشور بهره می‌برد. در مقابل، ما مواضع قاطعانه مقام معظم رهبری در برابر آمریکا را داریم که باعث شده سران آمریکا خواهان ملاقات با مقامات ایرانی باشند که عزت ما را در برابر ظلم را نشان می‌دهد.

۶- ایثار

تقوی ایثار را از دیگر نکته‌های قیام کربلا دانست و گفت: در واقعه کربلا یاران امام حسین(ع) ایثار کردند، ایثار یعنی آنچه که انسان خودش لازم دارد را در راه خدا هدیه کند. «ان تنصروا الله ینصرکم» اگر ما خدا را یاری کنیم خدا ما را یاری می کند؛ اما خدا چه نیازی به یاری ما دارد و من چطور می توانم خدا را یاری کنم؟ در اینجا باید گفت آنچه که نیاز همراهی و همکاری دارد، دین خدا است و من باید به دین خدا کمک کنم. وقتی به دین کمک کردم یعنی به خداوند کمک کردم و این ایثار است. یاران امام حسین(ع) جانشان را در طبق اخلاص گذاشتند و شدند ثارالله خون خدا. در واقعه کربلا ایثار خون لازم بود اما ایثار همیشه معنای کشتن و کشته شدن را نمی‌دهد و بعا به معنای تعاون و یاری رساندن به دیگران است. مثلا امروز اگر نیاز به پلاسما است، همین اهدای پلاسما یعنی ایثار. اگر در جامعه ما عده‌ای نیاز به کمک‌های اقتصادی دارند و یا حتی کمک امدادی به کادر درمان کشور همه اینها به معنای ایثار و گذشت است.

۷- نماز و دعا برای رفع بلایا

رئیس مرکز فقهی حضرت جوادالائمه (ع) در ادامه نماز و دعا برای دفع بلایا را هفتمین نکته از نهضت عاشورا دانست و گفت: بلیه‌ای به نام کرونا تمام جهان را درگیر کرده و نیاز است که همه برای رفع آن دعا کنیم. پیامبران الهی در بلایا و مصیبتها دست به دعا بلند می کردند حضرت آدم اشک می ریخت و گریه می کرد «و علّم ادم الاسماء کلّها». امام حسین(ع) در شب عاشورا اذن گرفت که جنگ‌متوقف شود تا به نماز و راز و نیاز بپردازد؛ یعنی در گرفتاری و بلا آنچه که به انسان کمک می‌کند نماز و دعا است؛ بنابراین در بحران کرونا هر کس در هر شرایطی که هست از پیشگاه ذات اقدس الهی بخواهد که این بلیه جهانی از جامعه ما رخت بربندد و جامعه آرامش خودش را به دست بیاورد.

۸- امام شناسی

تقوی تصریح کرد: هشتمین نکته در واقعه کربلا امام شناسی است؛ اینکه انسان، امام، خودش ،جامعه و مسیر خودش را بشناسد؛ ما مجاز به مطالعه، تحقیق و بررسی هستیم؛ خداوند به ما عقل داده تا بر مبنای عقل مسائل را بسنجیم. بپرسیم، تحقیق کنیم، مشاوره بگیریم و با مشاوره و رسیدن به نکات آموزشی به مسیر اصلی خودمان ادامه دهیم نه اینکه هر چیزی را که گفتند بپذیریم و هر پیشنهادی دادند تسلیم شویم. «السَّلامُ عَلَی أَئِمَّهِ الْهُدَی، وَمَصابِیحِ الدُّجَی، وَأَعْلامِ التُّقَی، وَذَوِی النُّهَی وَأُولِی الْحِجَی، وَکهْفِ الْوَرَی، وَوَرَثَهِ الْأَنْبِیاءِ، وَالْمَثَلِ الْأَعْلَی،وَالدَّعْوَهِ الْحُسْنَی». آن کسانی که بر مبنای قرآن حکم می کنند حکمشان قابل اجرا است و حکم کسی که بر مبنای قرآن حکم نمی کند بلکه بر مبنای سلایق شخصی و اغراض سیاسی حکم می کند قطعا نافذ نیست. امام حسین(ع)بر مبنای قرآن حکم می کرد مسیر قرآن را می رفت ما هم مسیر امام حسین(ع) را ادامه دهیم. امام زمانمان، امام جامعه دینی و امامان جامعه خودمان را بشناسیم و در مسیر آنها حرکت کنیم. هر چقدر از اهل بیت(ع) فاصله بگیریم ضربه های محکمتری خواهیم خورد و هر چه به اهل بیت (ع)نزدیک شویم و تسلیم فرمایشات، معارف و آموزه های آنها شویم، موفقیت ما در مسائل بیشتر است.

۹- توجه به صاحب عصر و امام زمان(عج)

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به امام عصر و زمان(عج) اظهار کرد: نهمین درس عاشورا توجه ویژه به صاحب عصر و زمان حضرت مهدی (عج) است که منتقم واحیاگر راه و سیره و منطق امام حسین (ع) هستند؛ کربلا به ما می آموزد که لحظه ای از یاد آن بزرگوار غافل نشویم امام حسین (ع) در روز عاشورا بارها آیه ۲۳ از سوره احزاب “فمنهم من قضی نحبه و منهم من ینتظر و ما بدّلوا تبدیلا” را قرائت می‌کردند که به معنای این است که گروهی مهلتشان تمام شد و گروهی دیگر منتظرند اما تغییر (در مشیت الهی) نیست. حضرت زینب(س) در خطبه‌های خود اشاره به حضرت مهدی(عج) دارند؛ زیارت عاشورا با عظمت از قیام قائم یاد می‌کند و این دو نهضت در مسیر دفاع از توحید، قرآن، نبوت و امامت تفکیک ناپذیرند.

۱۰- خداشناسی

تقوی خداشناسی را آخرین آموزه نهضت امام حسین(ع) عنوان کرد و گفت: خداشناسی در واقعه کربلا موج می زند؛ آن لحظه ای که حضرت حرکت کرد، فرمود” برای خدا می روم” «ان الله‌شاء ان یراک قتیلا» و آن لحظه ای هم که تمام هستی خودش را فدا کرد گفت «انا لله و انا الیه راجعون الهی رضا برضاک و تسلیما لقضاک لا معبود سواک یا غیاث المستغیثین» اگر خدا بخواهد و اگر مسیر، مسیر خدایی باشد و اگر برای رضای خدا باشد تمام مال و جان و فرزند را انا لله و انا الیه راجعون و اگر مسیر، مسیر خدا نباشد تمام زحمات بیهوده و هدر رفته است. در آیه ۱۵۵ و ۱۵۶ سوره بقره آمده است: «وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ‌ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَرَاتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِینَ‌ * الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَهٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ‌ و قطعا شما را به چیزى از [قبیل] ترس و گرسنگى و کاهشى در اموال و جانها و محصولات مى ‏آزماییم و مژده ده شکیبایان را؛ کسانى که چون مصیبتى به آنان برسد مى‏ گویند ما از آن خدا هستیم و به سوى او باز مى‏ گردیم.

  • برچسب ها

به اشتراک گذاری این مطلب!

0 دیدگاه

ارسال دیدگاه