در محضر إمام هادي (علیه السلام)

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم

اَلحَمدُللهِ رَبِّ العالَمینَ وَالصَّلوةُ

          وَالسَّلامُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرینَ.

·    الف) مَنْ رَضِيَ عَنْ نَفْسِهِ كَثُرَ السَّاخِطُونَ عَلَيْهِ.

·    ب) الْهَزْلُ فُكَاهَةُ السُّفَهَاءِ وَ صِنَاعَةُ الْجُهَّالِ .

·    ج) النَّاسُ فِي الدُّنْيَا بِالْأَمْوَالِ وَ فِي الْآخِرَةِ بِالْأَعْمَالِ .

در روایت اول می فرمایند : کسانی که خودخواه و از خود راضی باشند، مورد خشم و نفرت مردم قرار می گیرند، یعنی اگر می خواهیم، محبوبیتی در بین مردم داشته باشیم؛ و مورد محبت مردم قرار بگیریم، باید از خود خواهی و از خود راضی بودن پرهیز کنیم . خودخواه بودن، دشمنان را زیاد می کند، از خود راضی بودن خشم دیگران را بر علیه ما بر می انگیزاند. افراد از خودراضی در میان مردم محبوبیت و موقعیتی ندارند .

ایشان در سخن دوم می فرمایند: (این هم در دنباله همان بحث قبلی است) مسخرگی تفریح أبلهان و ساخته فکر مردم نادان است، کسانی را که اهل لودگی و مسخره چینی و مسخرگی هستند، امام مثل می زنند و می گویند که این کار ابلهان و افراد نادان، افراد بی عقل، افراد ابله و سفیه است، شروع به مسخره کردن دیگران می کنند، مسخره بازی از خودشان در آوردن، اذیت و آزار دیگران کاری ناپسندیده است، که این هم باز به همان روایت قبلی برمی گردد که از خود راضی بودن و خودخواه بودن سبب می شود، که درصدد تمسخر دیگران و لودگی بربیاییم و با تمسخر دیگران مثلا افرادی را بخندانیم، از طرفی کسی را خراب می کنیم تا دیگران بخندند و بر ما آفرین بگویند. امام می فرمایند که این کار ابلهانه و عملکرد نادانهاست، افراد عاقل و فهمیده چنین کاری را انجام نمی دهند.

در روایت  پایانی می فرمایند :  مردم در دنیا با مال و أموال سبقت می گیرند، و برای خودشان جایگاهی می تراشند، و در آخرت بواسطه اعمال و کردار و گفتار آدمی است، که به او بها داده می شود .

إمام هادی (علیه السلام) می فرمایند: إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ الدُّنْيَا دَارَ بَلْوَى وَ الْآخِرَةَ دَارَ عُقْبَى وَ جَعَلَ بَلْوَى الدُّنْيَا لِثَوَابِ الْآخِرَةِ سَبَباً وَ ثَوَابَ الْآخِرَةِ مِنْ بَلْوَى الدُّنْيَا عِوَضاً  . خداوند دنیا را منزل گاه امتحان و آزمایش برای بشر قرار داد، دنیا دار و مکانی برای امتحان است. و سرای آخرت را منزلگاه رسیدگی و به تعبیری محاکمه و مؤاخذه قرار داد. اما بلای دنیا وسیله ثواب آخرت است، اگر در دنیا بلایی را متحمل می شویم، ثوابش را در آخرت می بریم و ثوابی که در آخرت می بریم عوض بلایی است که در دنیا به سراغ ما می آید، دنیا منزلگاه بلاها و سختی هاست و محلی برای برگزاری امتحانات إلهی است و قیامت منزلگاه محاسبه و حساب و کتاب است، و خداوند گرفتاری های دنیا را وسیله ثواب آخرت قرار داده است .

لذا ایشان در روایت دیگری می فرمایند، الدُّنْيَا سُوقٌ رَبِحَ فِيهَا قَوْمٌ وَ خَسِرَ آخَرُونَ . دنیا بازاری است، که تجّار آن همه مردم اند، و مشغول به تجارت اند، کاسبی و تجارت می کنند، مشغول کسب و کارند، بعضی ها در این بازار سود و منافع می برند، خوب کاسبی می کنند، درست خرید می کنند، درست فروش می کنند، و منافعشان را هم می برند. بعضی ها در این بازار ضرر می کنند، یک عده ای دچار خسارت می شوند، این ها کسانی اند که روش معامله و خرید و فروش را بلد نیستند، دنیا را اینطوری مثل می زنند و می فرمایند: این بازاری است که اگر در این بازار خوب عمل کنیم، آینده خوب و درخشانی و سود و منافع به سراغمان می آید و اگر در این دنیا درست عمل نکنیم و اعمالمان مطابق واقع نباشد، خسارت می بینیم و خسران به سراغمان می آید، در قرآن هم این چنین بیان شده است، دارد که؛ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ‏، وَ الْعَصْرِ، إِنَّ الْإِنْسانَ لَفي‏ خُسْرٍ، إِلاَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ . دنیا محل خسارت است؛ و ممکن است تمامی  انسانها، در طریق خسارت قرار بگیرند، مگر آنهایی که در این بازار درست تجارت کنند و راه درست تجارت کردن هم اولاً ایمان است، و عمل صالح است و بعد هم توصیه به حقّ و توصیه به صبر .

فرمایشات امام هادی (علیه السلام) فراوان و آموزنده است، از خداوند متعال تقاضای توفیق عمل بر طبق گفته های این بزرگواران را خواستاریم .                      

                                        وَالسَّلاَمُ عَلَيْكُم وَ رَحْمَةُ الله.