رسا:گذرگاه‌های اجتهاد در فقه پویای شیعه

اخبار

رسا:گذرگاه‌های اجتهاد در فقه پویای شیعه

• توسط علی
• ۱۳۹۲ بيست و سوم آذر
• 3507
• 0

مدیر مرکز فقهی جوادالائمه تبیین کرد؛
گذرگاه‌های اجتهاد در فقه پویای شیعه خبرگزاری رسا ـ حجت الاسلام تقوی با بیان گذرگاه های اجتهاد و تفقه در دین از منظر فقه شیعه، فتاوای وهابیت و تکفیری ها را شیطانی و در راستای اوامر و دستورات استکبار جهانی دانست.

حجت الاسلام تقوی، مدیر مرکز فقهی جوادالائمه(ع)، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد گفت: تفقه در مسائل دینی و استنباط احکام شرعی از قرآن و روایات بر اساس آموزه های قرآنی و دینی وارد شده است. «وَمَا کَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنفِرُواْ کَآفَّةً فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن کُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّینِ وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ»آیه 122 سوره نفر قرآن، بشکل صریح و روشن بیان می کند که عده ای برای تفقه در دین جهت آگاهی دیگران اقدام کنند.

وی افزود: بر مبنای فقه تشیع اصل فقه بر گرفته از قرآن است و بیش از پانصد آیه از قرآن شریف مباحث فقهی یا همان آیات الاحکام است؛ اما این که چه کسی قدرت تفسیر آیات و تطبیق با روایات را دارد هیچ تردیدی نیست که، آنها که جان پیامبرند و ایشان کسی نیست جز اهل بیت(ع) آنها که طهارت شان را قرآن صحه گذاشته، آنها که بارها در بیان رسول اکرم به عنوان باب علوم نام برده شده اند و عالم آل رسول لقب گرفته اند ایشان بهترین مفسران قرآن هستند.

عضو اتاق فکر تبلیغ خراسان در ادامه گفت: بنابراین فقیه شیعه برای فقه و فهم آن و تدبر در آن در کلاس تدریس اهل بیت زانو زده و روایات موثق را بهترین راه تفقه و تدبر در قرآن و در نتیجه در فتوی و احکام دین می داند.

مدیر مرکز فقهی جوادالائمه بیان داشت: با توجه به اهمیت تدبر و تعقل و تفقه در دین معصومین(ع) برای صاحب فتوی و کسی که می تواند به اصلاح مفتی باشد و صاحب کرسی فتوی شود شرایطی را متذکر شده که اگر آن شرایط وجود نداشته باشد فتوی بی اثر می شود یا حتی اگر باشد و اعلم از او وجود داشته باشد باز نظر به اعلم را مقدم و واجب در تقلید و تبعیت معرفی می کند.

وی افزود: با مروری اجمالی در می یابیم که برای رسیدن به مقام منیع فتوا و کرسی افتاء عبور از گذرگاه های زیر لازم است که تا از این گذرگاه‌ها عبور نشود رسیدن به تدبر مشکل است.

گذرگاه های مسیر اجتهاد و تفقه در دین

استاد حوزه و دانشگاه خراسان بیان داشت: اولین گذرگاه آداب المتعلمین است یعنی در آغاز راه باید همه قواعد صحیح عبور از گذرگاه های بعدی را بیاموزد روش تعلیم و تعلم آداب مربوط به تسلط بر اخلاقیات جزء ابتدائیات علوم اسلامی و قرآنی است.

وی افزود: در مرحله بعد تسلط بر ادبیات زبان عرب و اشراف کامل بر کتابت تکلم و فهم لسان که نوع روایات به این زبان و قرآن کریم اصل این لسان است. و اگر فهم ادبیات میسر نشود فهم قرآن غیر ممکن است حتی برای کسانی که خود عرب زاده و تکلم کننده به زبان اعرابند.

عضو اتاق فکر تبلیغ خراسان ابراز داشت: مرحله بعدی سیر در اصل است هر علمی اصولی دارد و هر کاری دارای اصول و قواعدی است که اگر قواعد آن را ندانیم؛ به یقین دسترسی به اصل ممکن نیست. حتی عادی ترین مسائل روزمره قواعدی دارد تجارت ، زیارت، زراعت، سیاست و اجتماع همه دارای قواعدی هستند و علم تدبر قرآن و فقه نیز اصولی دارند.که فهم اصول لازمه فقه است لذا علم اصول جزء علوم لاینفک حوزه های علمیه است بخش اعظم دوران تحصیل محصل و طالب علم صرف آموزش علم اصول می شود البته علم اصول بر گرفته از تفکرات و اندیشه حضرت امیرمؤمنان علی(ع) نزدیک ترین یارو هم فکر و همراه و جان رسول خداست.

وی افزود: بجا است اگر بگوییم در علم اصول بیشتراست و بلکه اصل آموزه های اصولی از آن حضرت است علم اصول فهم فقه و تدبیر و اجتهاد را رکن و اساس است. ستون فقه علم اصول است افتخار شیعه و فقهای بزرگوار آن به تسلط بر علم اصول است. گذرگاه سخت و دشواری که خیلی از محصلینش را زمین گیر می کند و عبورشان را دشوار می‌سازد.

حجت الاسلام تقوی مرحله چهارم را گذرگاه علم رجال دانست و افزود: علم رجال مسیر بسیار سنگین و دشواری است که فقهای شیعه مفتخر به عبور از آن هستند رجال شناسی یا به تعبیر ساده بررسی سلسله سند راویان یا سیر زندگی کسانی که روایات توسط آنها دست به دست گشته و به ما رسیده است به این دلیل که ما دسترسی به خود معصوم (ع) نداریم بنابراین روایات و فرمایشاتشان را از طریق راویان حدیث می شنویم.

وی افزود: علم رجال راهی است که فقیه طی می کند تا بشناسد آن راوی که روایت از او بما رسیده در گفتارش صادق است یا نه و در برخی موارد برای یک شناخت باید چندین راوی را باز شناسی کند تا به وثوق روایت اعتماد کند و بر اساس آن روایت بر کرسی فتوی تکیه زند. علم رجال لازمه فقه است فتوی بدون تسلط بر علم رجال یعنی بیراهه رفتن و به خطا قدم گذاشتن.

مدیر مرکز فقهی جوادالائمه(ع) بیان داشت: پس از طی همه این مراحل زمان علم فقه فرا می رسد و به اصطلاح اجتهاد شکل می گیرد اگر کسی این مراحل را طی کرد وبه این درجات علمی نائل آمد ما او را مجتهد می نامیم یعنی کسی که می تواند نظر بدهد استنباط احکام کند و فتوی صادر کند اما با همه این خلاصه ای که بیان شد باز مجتهد جامع الشرایط جایز التقلید نیست چرا که پس از رسیدن به مرحله اجتهاد و عبور از همه آنچه بیان شد تازه مرحله اصلی شروع می شود و شرایط اصلی را باید دارا باشد فقط علوم مختلف مثل ادبیات اصول فقه رجال و توان استنباط تنها کفایت نمی‌کند که انسان بتواند از فتوای او تقلید کند شرایط اصلی در بیان صاحب اصلی فتوی یعنی اهل بیت و وارث اهل بیت بیان شده است.

وی افزود: «الإمامُ العسکریُّ علیه السلام - بعد تقبیح تقلید عوام الیهود لعلماء الفسقة - : فَمَن قَلَّدَ مِن عَوامِّنا مِثلَ هؤلاءِ الفُقَهاءِ فَهُم مِثلُ الیَهودِ الذینَ ذَمَّهُمُ اللَّهُ بالتَّقلیدِ لِفَسَقَةِ فُقَهائهِم فَأمَّا مَن کانَ مِن الفُقَهاءِ صائناً لنفسِهِ حافِظاً لِدینِهِ مُخالِفاً على‏ هَواهُ مُطِیعاً لأمرِ مَولاهُ فلِلعَوامِّ أن یُقَلِّدُوهُ، وذلکَ لا یکونُ إلّا بَعضَ فُقَهاءِ الشِّیعَةِ لا جَمیعَهُم» (وسایل ج۱۸- ص۹۴و۹۵ * بحار الانوار ج۲- ص۸۸ * احتجاج طبرسی ج۲- ص۵۵۳) بعد از رسیدن به مقام اجتهاد از میان مجتهدین آن مجتهدی بر مسند فتوی تکیه می زند که پرهیزکار، اهل تقوی، مخالف هوی و مطیع امر مولا باشد یعنی احکام و اوامر الهی را جامعه و عامه مردم می تواند در آن زمان به فتوای او توجه کنند و تقلید کنند. و اگر چند نفر بودند اعلم شان در تقلید تقدم دارد.

عدم وابستگی علما و مجتهدین شیعه

حجت الاسلام تقوی بیان داشت: اینها مراحل صدور فتوی است بر اساس فقه تشیع پس از صدور فتوی که از سوی چنین مجتهدی صادر شد باز اگر مستند قرآنی یا روائی بر آن وجود نداشت امکان خدشه بر آن وجود دارد و نمی تواند آن فتوی را مورد صداق قرار داد. حال جای این سؤال است که آیا با توجه به آنچه گفته شد انسانی که سواد کافی ندارد می تواند بر کرسی فتوی تکیه زند و به عنوان مفتی نظر دهد آیا کسی که تقوی ندارد می تواند مفتی شود آیا کسی که همه هستی خودش را مدیون سرمایه داران سوار شده بر نفت کشورهای عربی اسلامی است می تواند مفتی شود آیا کسی که مواجبش از نفت دول وابسته و سر سپرده تامین می شود قابل مقایسه با مجتهد با آن شرایط خاص است.

وی افزود: البته روی سخن با بعضی از مفتی نماهای وهابی است ولی دامن علماء بزرگ اهل سنت و دانشمندان مسلمان از فرق مختلف پاک و مبری از اینگونه خطاهای فاحش است.

حوزه های علمیه قم، نجف و مشهد آماده مناظره علمی هستند

استاد حوزه و دانشگاه خراسان بیان داشت: نکته دیگری که باید به آن توجه شود این است که در اسلام فضای گفت‌وگو و مناظره باز است.مناظرات ائمه ما گواه این مطلب است مناظرات حضرت رضا با علماء ادیان مختلف و مناظرات حضرت جواد علیه السلام و سایر اولیاء خود بهترین گواه است.از طرفی یکی از ارکان علوم حوزوی در فقه شیعه مباحثه است. بهترین راه برای قوی شدن در علوم مباحث است مباحثه عملی است که طالب و طلبه بر بحث مسلط می شود.

وی افزود: بنابراین همیشه آمادگی هست که هر کدام از علماء ادیان جهت مناظرات علمی اعلان آمادگی کنند حوزه کهن علمیه قم بروی همه باز است نجف برای مناظره آماده است حوزه علمیه خراسان همیشه مهیای مناظره است چرا مفتی های خاص و عوامل استکبار جهانی درب مناظره را بسته اند چرا اجازه نمی دهند در باب فتوی شان به بحث بنشینند و بگویند که بر اساس کدام مستند قرآنی و یا روائی اقدام به چنین فتوایی کرده اند علماء و دانشمندان جهان تشیع آماده شنیدنند که بر اساس کدام سند قرآنی فتوی جهادنکاح صادر شده است.

وی در ادامه گفت: مگر مدعی نیستند که کفی کتاب الله، بسم الله این قرآن و این ما و شما طبق کدام آیه قرآن فتوای جهاد نکاح صادر شده و اگر مستند نیست چرا سایر علما عموما موضع نگرفته و می ترسند که موضع بگیرند. درکجای قرآن و سنت و با توجه به کدام عقل و تدبر و خرد ازدواج با محارم صحه گذاشته می شود کدام عقل سلیم و حتی عقل ناقص داشتن گلر و یا ایستادن در مقابل گلر و یا پذیرش دستور داور فوتبال را شرعی و عرفی در حدی می داند که درآن مورد فتوی بدهد. این چشم هایی که دلارها کور کرده وگوشهایی که صدای سکه های طلا کر کرده و فهم و درکی که شکم های از حرام پرشده از بین برده است سبب این گونه تفکر و اندیشه باطل شده است.

عضو اتاق فکر تبلیغ خراسان بیان داشت: ما اینها را فتوی نمی دانیم اینها دستور نوشته های ارباب است که نوکر فقط موظف است متن ارباب را بخواند قطعا در چنین دستور نوشته هایی نمی تواند مصالح جهان اسلام رعایت شود و قرارهم بر رعایت مصالح مسلمین نیست بلکه سیاست پیر استعمار است که از روش تفرقه بیانداز و حکومت کن استفاده می کند.

وی افزود: بیش از 14 قرن از تاریخ اسلام می گذرد در کجای تاریخ و کدام عالم و دانشمند چه از علمای اهل سنت و چه تشیع و حتی سایر ادیان چنین فتوایی صادر کرده اند حتی مشابه چنین فتوایی وجود ندارد.

فتوای بزرگان شیعه در جهت مصالح امت اسلامی است

حجت الاسلام تقوی ابراز داشت: مصالح امت اسلامی زمانی در فتوی بروز و ظهور می کند که تبلور فتوی و حکم جهان شمول می شود و کم نداریم و نداشتیم فتوایی که از علمای بزرگ و فقها و مجتهدین تشیع در جهت وحدت امت اسلامی بر تارک فقه شیعه درخشیده است و می درخشد.

وی در ادامه گفت: درود خدا بر روان پاک فقهای بزرگ اسلام که منادی وحدت و انسجام و همدلی و استکبار ستیزی بودند.ارتباط صمیمی حوزه علمیه قم و الازهر مصر در زمان مرحوم آیت الله بروجردی و توصیه و فتوای ایشان بر حفظ وحدت و مبادلات علمی، تصمیم منحصر بفرد حضرت امام خمینی در تعیین جمعه آخر ماه رمضان به عنوان روز قدس و هفته ولادت پیامبر اکرم (ص) به عنوان کانون وحدت و امت اسلامی، تعیین شهریه برای حوزه های علمیه اهل سنت، حکم سلمان رشدی و هزاران سخنرانی در زمینه وحدت و اتحاد و به حضور پذیرفتن خیل عظیم دانشمندان علماء و قرّاء اهل سنت همه گواه بر فتوی در جهت مصالح امت اسلامی است.

مدیر مرکز فقهی جوادالائمه بیان داشت:اگر نبود اندیشه والای مقام معظم رهبری بر حفظ مصالح مسلمین امروز در چه وضعیتی می بودیم در جریان بوسنی و هرزگوین، در جریانات انتفاضه فلسطین، در جریان غزه، در جریان جنگ سی و سه روزه لبنان و خصوصا فتوی تحریم بی حرمتی نسبت به همسران رسول اکرم(ص) سند متقنی بر روحیه والای علمای شیعه در دفاع از کیان اسلام و حفظ وحدت مسلمین است.

وی افزود: در بیانی دیگر می فرمایند طبیعی است که اگر اسلام بخواهد حاکمیت پیدا کند و مسلمین در دنیای اسلام بخواهند به اسلام تمسک کنند با این اختلافات امکان پذیر نیست.

استاد حوزه و دانشگاه خراسان ابراز داشت: وحدت، اتحاد و دست در دست هم دادن و وسیله دست بیگانه گان نشدن، عزت و سربلندی را به دنبال دارد فتاوایی از این نوع دراین اواخر از سوی بعضی از مفتی های وهابی مطرح می شود که از طرفی موجب خدشه دار شدن فتوی و مقام آن می شود و از طرفی قلب مسلمانان را جریحه دار می کند و در اصل شکست و انحطاط و افول جایگاه را برای صاحبان فتوی به دنبال دارد.

وی افزود: هیچ کدام از این نوع مفتی ها نه محبوبیتی در جهان اسلام دارند و نه در میان فرق و مذاهب و حتی نه محبوبیتی دربین خود وهابیت، در برخی موارد شاهد بیزاری جوئی دانشمندان و مردم عادی در فرقه وهابیت از صاحبان چنین فتاوایی هستیم.جز زاری و ذلت هیچ ارمغانی برای آنان در دنیا و عقبی نیست که این صریح قرآن و روایات مأثوره از سوی رسول اکرم(ص) است.

مفتی های دولتی یا وابسته خود فروخته

حجت الاسلام تقوی بیان داشت: درود خدا بروان پاک همه شهداء راه فضیلت خصوصا اسلام شناس بزرگ شهید مطهری که می فرمود اجتهاد به معنی صاحب نظر شدن است. اجتهاد یعنی صاحب نظر شدن در امر دین و این صاحب نظر شدن دو نوع است یک نوع مشروع است و نوع دوم آن ممنوع است اگر مجتهد اجتهاد به رای کند این ممنوع است یعنی بدون توجه به کتاب و سنت نظر بدهد و اجتهاد واقعی همان تدبر، تعقل و تفکر و هم اندیشی وبررسی ریشه ها وصدور فتوی است.

وی ادامه داد: مگر کسی که از دیگران دستور می گیرد، کسی که بدون اجازه دیگران نمی تواند آب بخورد و نفس بکشد می تواند تدبر کند آیا صاحب عقل منطقی است، آیا اندیشه برای او مفهومی دارد چنین افرادی اسلام را نفهمیده اند که بخواهند به مصالحش فکر کنند.کسی که می گوید فروش جنسی و مشروب برای تامین هزینه های کشور جایز است و کسی که شپش را مبارک می داند و کشتن او را جایز نمی داند کس که اغلب نظرات او متمکن در سوریه است و از حرکت قتل و غارت و چپاول و آدم کشی بعنوان جهاد و از برده گیری دختران تونسی و خرید و فروش دختران با دلارهای آمریکایی بعنوان جهاد نکاح یاد می کند می تواند اسم مفتی را یدک بکشد شرم آور است واین توهین حتی به مفتی های اهل سنت است اگر بخواهیم این اعجوبه های قرن را در زمره مفتیان قرار دهیم.

عضو اتاق فکر تبلیغ خراسان بیان داشت: فتوی حرمت توهین به همسران پیامبر و همسران انبیا چه غوغایی در وحدت گرایی امت اسلامی به پا کرد و هزاران اراجیفی که از سوی ده ها مفتی خود فروخته صادر شده چه شکاف عمیقی در میان مسلمین به وجود آورده است و در خاتمه آنچه گفتنی است این که «الاسلام یعلو و لا یعلی علیه» و به قول شاعر گر جمله کائنات کافر گردند بر دامن کبریائیش ننشیند گرد.

وی افزود: همیشه فرمایش حضرت ابی عبدالله طنین انداز است و فریادی بر سر خیلی از عالِم نماهای عالَم که فرمود شکم های شما پر است از حرام «إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ دینٌ وَ کُنْتُمْ لا تَخافُونَ الْمَعادَ فَکُونُوا أَحْرارًا»

وی در پایان گفت: اگر شُریح قاضی های زمان فتوای قتل صادر کنند و اگر بر سفره اطعام یزیدیان بنشینند و اگر میلیاردها دلار هزینه کنند یک عباس برای نگهداری پرچم اسلام بس است اسلام نیاز به عبد صالح دارد نه مفتی مفت خور بی سواد که به حمدالله شیعه از نعمت ولایت فقیه برخوردار است./933/ت301/س

/ پايان خبر /

• برچسب ها