بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم
اَلحَمدُللهِ رَبِّ العالَمینَ وَ صَلَّی
اللهُ عَلی سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرینَ.
« قَالَ رَسُولُ الله( ) اَلعِبَادَةُ سَبْعُونَ جُزأ اَفْضَلُهَا طََلَبُ الْحَلال »[1].
در فرهنگ دینی و معنوی علاوه بر عبادت إصطلاحی هر کار خیر و مفیدی که از انگیزه ای پاک و إلهی سرچشمه بگیرد، نوعی عبادت محسوب می شود؛ به این سخن امام رضا علیه السلام؛ توجه کنید؛ ایشان می فرمایند[2] : لَيْسَ الْعِبَادَةُ كَثْرَةَ الصَّلَاةِ وَ الصَّوْمِ إِنَّمَا الْعِبَادَةُ التَّفَكُّرُ فِي أَمْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ .
عبادت تنها زیاد نماز خواندن و بسیار روزه گرفتن نیست، بلکه اندیشیدن در کار خدا؛ عبادت است .
بعضی ها بر این باورند که اگر نماز بخوانند و روزه بگیرند و حج بروند، این ها کارهای خوبی را انجام دادند و عبادت را به حدّ کمال رساندند؛ إمام می گویند؛ که اینگونه که شما فکر می کنید، نیست. تفکری که انسان را به خدا نزدیک و با او آشنا کند، عبادت خداست. شاید تفکر از خیلی از عبادات برتر و مهمتر باشد؛ چون عبادت بدون فکر، عبادت خشک، عبادت جمودی، و عبادتی که معنا و مفهوم آن فهمیده نشود؛ نتیجه ای ندارد. از دیگر مواردی که می فرمایند؛ عبادت است، کسب روزی حلال است. کار و تلاش اگر برای بدست آوردن روزی حلال، رفاه خانواده، حفظ آبرو و امثال این ها صورت گیرد و انسان بخواهد درآمد حاصل از آن را در راه های خیر و آنچه که رضای خداوند در آن است، مصرف کند، این خودش نوعی عبادت است.
من برای تأمین زن و فرزندم کار می کنم، این عبادت است. من کار می کنم تا درآمدی داشته باشم و محتاج خلق نشوم، این هم عبادت است. من کار می کنم تا سربار جامعه نباشم، این نوعی عبادت است؛ من کار وتلاش می کنم تا زن و فرزندم در رفاه و آسایش بسر ببرند و به دیگران امکان کمک و خدمت رسانی را داشته باشم، زیردستان از من بهره ببرند و اینکه همه از نتیجه کار و تلاشم؛ بهره برداری کنند، این عبادت است .
حضرت رسول اکرم ( ) می فرمایند : عبادت دارای هفتاد بخش است و بهترین جزء آن؛ طلب روزی حلال است .
نگاه با مهر و محبت عبادت است، هرگاه انسان از روی محبت برای إبراز إحساسات و علاقه به علمای دین، زمامداران عادل، به پدر و مادر، به برادر دینی نگاه کند، همین نگاه برای خدا نیز عبادت محسوب می شود.
پیغمبر اکرم( ) می فرمایند: ٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ النَّظَرُ إِلَى الْكَعْبَةِ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرُ إِلَى الْوَالِدَيْنِ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرُ إِلَى الْإِمَامِ
عِبَادَةٌ[3] ؛ نگاه به کعبه، و نگاه مهر آمیز به پدر و مادر، نگاه به إمام با محبت و برای رضای خدا؛ عبادت است .
در مورد آب دادن به مسلمانان، سیراب کردن انسان های تشنه و حتی حیوانات تشنه، نوشتند که این ها همه عبادت است. کمک به افرادی که عائله مندند، عبادت است. عیب پوشی دیگران و گناه دیگران را پوشیدن، إشاعه فحشا نکردن؛ عبادت است. نرمی در گفتار و کلام عبادت است. سبقت و پیشی گرفتن در سلام، عبادت است. چه اشکالی دارد زبانمان را عادت بدهیم به سلام کردن، به هر مجلسی که وارد می شویم، سلام کنیم. به هر جمعی که وارد می شویم، سلام دهیم. در گذرگاهها و کوچه ها، به دوستان و کسبه محل و به بزرگترهای فامیل و نیز به بزرگترهای محل، به ریش سفیدها، به علما و سادات و به کسانی که از ما پیراهن بیشتری را کهنه کردند و سبقت آنها به رسول الله نزدیک تر است، به آنها سلام کنیم و حتی به کودکان و کسانی که سن کمتری از ما دارند و نیز کسانی که از ما موقعیت کمتری دارند، فقر بیشتری دارند، به آنها هم سلام کنیم که این ها هم عبادت است و نمود هایی از عبادت هستند.
آنچه که از روایات به دست می آید و نتیجه گیری می شود، این است که هر کار شایسته ای اگر با نیّت خالص و برای خشنودی خداوند انجام شود، آن عمل عبادت محسوب می شود و در نامه عمل ما به عنوان عبادت به حساب می آید؛ همانگونه که اعمال زشت و بد ما در نامه اعمالمان به عنوان اعمال زشت ثبت می شود .
مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أَساءَ فَعَلَيْها وَ ما رَبُّكَ بِظَلاَّمٍ لِلْعَبيدِ[4]؛ هر کس کار شایسته ای به جا بیاورد برای خود اوست و کسی که کار بد می کند به زیان اوست. یا در جایی دیگر می فرمایند: وَ لَقَدْ آتَيْنا لُقْمانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَ مَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّما يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَميدٌ[5]؛ هر کس شکرگزار باشد تنها به سود خودش شکر کرده است، و آنکه کفران کند؛ زیانی به خدا نمی زند، چرا که خداوند بی نیاز و ستوده است.
شکر خداوند، خودش عبادت است، یادآوری نعمت های إلهی عبادت است، تفکّر در نعمات إلهی عبادت است، مجموعه این ها عبادت است و ما هم خلق نشدیم مگر برای عبادت . وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُون[6] ؛ جنّ و إنس را خلق نکردم مگر برای اینکه مرا عبادت کنند و از این طریق تکامل یابند و به من نزدیک شوند و همه امور خیری که رضای خدا در آن باشد، انسان را به خدا نزدیک می کند .
خدایا ما را در عبادت ثابت قدم نگهدار.
وَالسَّلاَمُ عَلَيْكُم وَ رَحْمَةُ الله.
[1] . اصول كافي : ج 5؛ ص 78 .
[2] . اصول كافي : ج2 ص 55
[3] . اصول كافي : ج 4؛ ص 240 .
[4] . سوره مبارکه فصلت : آیه 46 .
[5] . سوره مبارکه لقمان : آیه 12 .
[6] . سوره مبارکه ذاریات : آیه 57 .
0 دیدگاه