اخبار

در مصاحبه با خبرگزاری قرآنی ایران ایکنا عنوان شد:رويكرد رسانه‌ها نسبت به آيات قرآن آسيب‌شناسی شود

• توسط علی
• جمعه 25 فروردين 1391
• 3518
• 0

حجت‌الاسلام و المسلمين علی‌اصغر تقوی، مدير مركز مباحثات فقهی تبليغی جوادالائمه(ع) در گفت‌و‌گو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)در مورد فقه رسانه ابراز كرد: از عمده مسائلی كه در بحث رسانه‌ها استمرار دارد غيبت است، به عنوان مثال مطلبی در رسانه‌های صوتی، تصويری و يا نوشتاری نسبت به شخصی مطرح می‌شود اين مطلب اين گونه نيست كه فقط يكبار غيبت انجام شود بلكه اين خبر و مطلبی كه عنوان و مصداق غيبت بر آن صادق است بعضا از اين منبع منتشر می‌شود و در ساير شبكه‌های اطلاع‌رسانی منعكس می‌شود و در بين مردم دست به دست گردش می‌كند و در فضای مجازی بارها و بارها شنيده و ديده می‌شود.

وی ادامه داد: سوالی كه در اين مورد مطرح است اين است كه آيا تكرار اين خبر برای مطرح‌كننده اوليه مصداق تكرار غيبت را دارد و هر بار گناه غيبت بر آن مترتب می‌شود؟

تقوی تصريح كرد: تشخيص اينكه چه مطلبی غيبت است با توجه به ريزه كار‌ی‌هايی كه درباره غيبت طرح شد و در قرآن به صراحت به حرمت آن تاكيد شده و در روايات به كرار بر حرمت غيبت صحه گذاشته است وظيفه كيست؟ بعضا غيبت از شخص خاصی نيست بلكه مردم و قبيله و منطقه خاصی مثل عرب و عجم و ترك و لر است و اصلا آيا طعنه‌زدن به اينگونه موارد نسبت به افعال و لهجه و يا غيره از مصاديق احكام فقهی همچون غيبت، تهمت، عيب‌جويی، تمسخر و يا .... است؟

وی اظهار كرد:همچنين آنچه كه مكرر در مورد آن سوال می‌شود فقه برخورد با كودك در رسانه اعم از تلويزيون و راديو و روزنامه‌ها، مجله‌ها و سايت‌های خبری و... است به عنوان مثال از نظر شرعی آيا مجاز هستيم كودكان را در سريال‌های تلويزيونی و يا فيلم‌های سينمايی و يا تئاتر و امثال آن به كار ببريم؟ آيا اجازه پدر و ولی شرعی برای به كارگيری آنها كفايت می‌كند؟ آيا حاكم شرع می‌تواند جواز استفاده از آنان در امور هنری و نمايش را بدهد؟ آيا كودكانی كه توسط والدين و يا اطرافيان مورد آزار و اذيت قرار می‌گيرند و حقوقی از آنها ضايع می‌شود به بهانه دفاع از حقوق آنان و احقاق حقشان می‌شود توسط رسانه به جامعه شناساند يا نه؟

وی گفت: كودكانی كه از نظر هوشی و ذهنی قوی هستند و حافظ قرآن و چند زبان مختلف هستند را می‌توان توسط رسانه عمومی معرفی كرد و در مرئی و منظر قرار داد و اگر بر اين امر حسادت و دشمنی كسانی تحريك شود و يا مسائل و حوادثی برای اين فرزندان و كودكان ايجاد شود مسئوليت شرعی و حقوقی و فقهی آن بر عهده كيست؟ و يا خطراتی كه آنان را از نظر مسائل حيثيتی و جنبی، از نظر فرار مغزها و صدمه رساندن توسط دشمن برای آنان وجود دارد بر عهده چه كسی است؟

مدير مركز مباحثات فقهی تبليغی جوادالائمه(ع) تصريح كرد: اين مسائل هم از نظر اجتماعی و سياسی بايد كارشناسی شود و هم از منظر فقه و مسائل شرعی كه البته فقه به خوبی پاسخگوست و همه اين قوانين چه در كتب روايی و چه استنباطات فقهی موجود است.

تقوی ابراز كرد: نمونه ديگری كه مورد سوال است و در خيلی از برنامه‌های تصويری و ديداری مثل تئاتر و تلويزيون ديده می‌شود استفاده از حيوانات به عناوينی مختلف است كه جهت نمايش حيوانی به دست حيوان ديگر شكار می‌شود و يا حيوان مورد ضرب و شتم قرار می‌گيرد و يا نقش خاصی كه مورد نظر تهيه كننده است را اجرا می‌كند و بعضا شنيده می‌شود، از بعضی داروها استفاده می‌كنند تا حيوان تسليم باشد و يا حيوان را از غذا و آب محروم می‌كنند تا بيشتر در اختيار و تسليم تهيه‌كننده باشد و هر آنچه از او خواسته‌شود انجام دهد؛ آيا اين موارد جايز است يا خير و فقه در مورد آن چه حكمی می‌دهد؟

وی با اشاره به آيه «وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِيثِ لِیُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ» اظهار كرد: بحث وقت گذرانی‌های غيرضروری و يا لهوی در برنامه‌هايی به نام طنز و غير آن مطرح است، كه اگر حاوی پيام خاص روحانی و معنوی نباشد آيا اين هدر رفت وقت و نيروی اقتصادی شرعا چه برای استفاده‌كننده و چه برای پخش‌كننده مورد سوال نيست؟ و آيا نبايد تمام امور بر فقه عرضه شود و آنجا كه فقه مجوز صادر كرده اجرا و الا رها شود؟

مدير مركز مباحثات فقهی تبليغی جوادالائمه(ع) ادامه داد: هر آنچه از فقه الهام می‌گيرد چون با وحی در ارتباط است و از ناحيه معصوم(ع) هدايت می‌شود رنگ خدايی به خود می‌گيرد و آنچه در مسير حق و عدل قرار گرفت برتر و پيروز و پيشرو است، هم و غم هر رسانه‌ای برتری‌طلبی است و چه بهتر كه اين خواسته در مسير حق و عدل قرار گيرد كه به فرموده كلام وحی در سوره لقمان مصداق لهو الحديث نباشد و يا مصداق صد عن سيبل الله نباشد و بلكه هدی للناس باشد.

تقوی اظهار كرد: از جمله مسائلی كه در محافل عمومی مورد بحث است و از مراكز علمی و فقهی و متخصصين مسائل فقهی پرسيده می‌شود اهانت‌ها و بدزبانی هاست كه اگر چه منظور اصلی اهانت نيست و در قالب تكميل پروژه فيلم است اما از دو منظر مورد بحث است اول اينكه توهين‌ها كه بعضا بسيار ركيك و زننده است و اهانت به پدر و مادر در برخی فيلم‌ها اگرچه در قالب هنر‌نمايی باشد. آيا حرمت و كراهت بر آن صدق نمی‌كند و اگر می‌كند چه ضرورتی اين مهم را جبران می‌كند كه بتوان اين را به منظر ديد عموم گذاشت و دوم بد آموزی‌هايی كه بر آن مترتب است و تاثير آن بر شنونده و بيننده و عقوبت آن بر عهده كيست؟

وی تصريح كرد: آيا از نظر حقوقی و فقهی به شنونده و بيننده بايد گفت كه نشنو و نبين و يا گناهی متوجه تهيه‌كننده و يا ساير عوامل دست اندر كار است كه بايد پاسخگويی عقوبتی و اخروی اين مسائل باشند.

مدير مركز مباحثات فقهی تبلغی جوادالائمه(ع) همچنين گفت: مالكيت رسانه‌ها بر داشته‌ها و توليدات و محصولات خود از مسائل فقهی مورد توجه است، آيا می‌شود در اينگونه توليدات دخل و تصرف كرد؟ آيا می‌شود از توليدات و محصولات در ديگر ممالك استفاده كرد آن هم بدون رضايت مالك؟ و اينكه بر چه نوع توليد مالكيت صدق می‌كند و اينكه رسانه‌های ملی كه از اموال عمومی برای عموم در نظر گرفته شده‌اند مالكيت در مورد آنان مصداق دارد يا ندارد.

وی گفت: نوع نگرش و نگاه رسانه به آيات قرآن كريم و روايات ماثوره از ائمه (ع) مورد سوال و توجه است بعضا آيات قرآن كريم توسط بعضی از گويندگان و يا هنرمندان اشتباه قرائت و يا تفسير و حتی تفسير به رای می‌شود و اثرات مخرب در بيننده و شنونده ايجاد می‌كند و يا استفاده از كتب غير معتبر و روايات ضعيف‌ا‌لسند و يا غير ماثور از اهل بيت(ع) وارونه و يا تغيير تاريخ به دليل استفاده از منابع غير موثق از جمله مواردی است كه فقه به ان حساسيت نشان داده و نسبت به آن نظر دارد.

مدير مركز مباحثات فقهی تبليغی جوادالائمه(ع) افزود: اجتهاد در مطلب و تحقيق دقيق توسط محقيقن قوی و عالم برای ارائه مطلب در منظر و مرئی عموم لازمه رسانه دينی است در سوره اسرا آيه 36 می فرمايد: «ولاَ تَقْفُ مَا لَیْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولًا» انتساب بعضی مطالب در رسانه به ذات مقدس احديت و يا معصومين(ع) بدون قطعی بودن مطلب از موارد قابل توجه در فقه رسانه است. نسبت جعلی از گناهان كبيره است و عقوبت سنگين دارد بعضا آن قدر مطلبی دست به دست شده كه سخن مشهور شده و اگر كلام خوبی هم باشد از سخن معصومين (ع) نيست ولی به نام معصوم معرفی می‌شود كه اين خود گناه است و موارد ديگر كه همه اين موارد نياز به تبيين و برسی دقيق و جامع و نگرشی نو به مسائل فقهی در رسانه دارد.

• برچسب ها