بایدها و نبایدهای مجالس عزاداری

تالیفات

بایدها و نبایدهای مجالس عزاداری

• توسط علی
• ۱۳۹۲ بيست و هفتم آذر
• 3166
• 0

بسم الله الرحمن الرحیم

محرم و صفر اوج برگزاری مراسم و جلسات عزاداری، ویژه سیدالشهدا و یاران اوست که در راه زنده نگه داشتن اسلام واقعی و نشر معارف آن در مقابل باطل ایستادند و با بذل جان و مال مطالبه حق داشته و با مقاومت و ایثار بی بدیلی خود را در دل تاریخ ماندگار کردند و از همین رو نهال اسلام آبیاری شد و رشدیافت تا به این زمان که در حدود 1400 سال از آن واقعه می گذرد. برگزاری مراسم عزاداری سیدوسالار شهیدان کربلا برای زنده ماندن اسلام حقیقی و نهضت حق در برابر باطل و نیز نشرفرهنگ غنی شیعه که بیانگر محور مقاومت در مقابله با کفر است از این رو دارای اهمیت زیادی است و دشمن نیز در طول زمان از این مطلب آگاه بود و در هر موقعیتی به هر نحوی خواسته است تا با آن به مبارزه برخیزد و آن را از بین ببرد لکن حقیقت این مجالس ورای فهم و درک آنهاست تا بتوانند آن را مغلوب افکار شوم خود کنند. با روشن شدن جایگاه این مجالس و مراسم، و اهمیت ویژه آن، نگرانی در حفظ آن در برابر افکار دشمن، خرافات و کج روی ها و همه عواملی که می تواند بر این مجالس ضعف ایجاد کند در علما و کارشناسان دینی، سبب ایراد سخن در باب برگزاری صحیح این مراسم می شود. بر همین اساس، از محضر مدیر مرکز فقهی جوادالائمه، و عضو اتاق فکر تبلیغ خراسان در زمینه آسیب شناسی عزاداری امام حسین (ع) بهره می بریم. حجت الاسلام تقوی بیان داشت: در اهمیت برگزاری جلسات ذکر مصائب اهل بیت علیهم السلام کوچکترین تردیدی نیست. احیاء امر اهل بیت علیهم السلام که در فرمایش امام صادق علیه السلام بدان اشاره شده توسط برگزاری همین جلسات انجام می شود. هرچه رشد و بالندگی و شکوفائی در احکام الهی می بینیم در پرتو همین جلسات است. وی افزود: تبلیغات دینی در طی قرنهای گذشته بدون وجود این جلسات امکان پذیر نبود جلسات روضه، وعظ وخطابه وتبلیغ در پرتو قیام حضرت امام حسین علیه السلام در عاشورا و در وفیات معصومین علیهم السلام بیشترین نقش را در بقاء اسلام و نشر معارف آن ایفا کرده اند وبه فرموده امام عزیز ما هر چه داریم از این عزاداری و محرم و صفر است. در جای دیگری می فرمایند این محرم و صفر است که اسلام را زنده کرده است. استاد حوزه و دانشگاه خراسان ابراز داشت: امام صادق (ع) جلسات روضه خوانی تشکیل می دادند و حتی پرده حائل می کردند و دستور می دادند خانمها پشت پرده عزاداری کنند. که این خود نشان از اهمیت فوق العاده حضور همگان، زن و مرد در مراسم عزاداری دارد. وی افزود: جلسات متعددی که در حضور امام باقر (ع) تشکیل می شد برای عزاداری و نذر امام محمد باقر (ع) برای 10 روز عزاداری هر ساله در سرزمین منا، جلسات روضه خوانی در محضر حضرت امام رضا علیه السلام و شعر خوانی دعبل خزائی در مرثیه حضرت امام حسین علیه السلام و هدیه دادن حضرت رضا (ع) به دعبل خزاعی همه و همه از اهمیت سوگواری حکایت دارد. وی در ادامه گفت: در طی هزار سال گذشته از زمان مرحوم شیخ طوسی(ره) تا امروز تقریبا در تمام بیوت مراجع عظام تقلید و دانشمندان بزرگ شیعه در طی 10 قرن مجالس بزرگ عزاداری تشکیل می شده و سیل زن و مرد با حضور خود به معارف و فقه پویای اسلام آشنا می شدند و بیشتر احکام فقهی در همین جلسات بازگو می شده است. عضو اتاق فکر تبلیغ ابراز داشت: اخلاقیات و روایات و آیات الاخلاق در همین جلسات تفسیر می شده است. آداب و رفتار اجتماعی احترام و به پدر و مادر و ادب نسبت به استاد معلم و بزرگتر همه در این گونه مجالس آموزش داده می شده است. وی ادامه داد: جلسات عزاداری، عبارت بوده از جلسات بصیرت، علم آموزی، اخلاق، احکام و حتی کرسی قضاوت و اصلاح بین مسلمین و رفع اختلافات فامیلی، قبیله ای، نژادی، قومی و فرهنگی. کل یوم عاشورا بوده و کل عرض کربلا و شعار همه این بوده است. کل شهر(ماه) محرم، همه در بر دارنده آموزش ایثار، گذشت، جوان مردی، عبرت، ناموس پرستی، دیانت و تقوی است. وی افزود: اگر جلسات روضه خوانی و مدیحه ثرائی اینگونه باشد همان چیزی است که اولیاء آنرا احیاء امر اهل بیت می نامند و برای آن پاداش بی شمار قائلند و قطره اشک در اینگونه محافل انسان را عوض کرده و راه نشان می دهد و دلیل هدایت می شود وظلم ستیزی و دفاع از حق و عدل را در ذهن انسان بارور می کند و جامعه را به بالندگی و رشد و تعالی سوق می دهد. مدیر مرکز فقهی جوادالائمه در بیان آسیب شناسی و آفات عزاداری گفت: اگر رنگ بوی جلسات تغییر کرد و آنچه حق مطلب است ادا نشد قطعاً نه تنها ثوابی بر آن مترتب نیست بلکه خط انحراف و کج روی و حتی اثرات مخرب آموزشی نیز به همراه خواهد داشت. یکی از خطرات سنگین جلسات روضه خوانی عدول از مسیر صحیح است و ورود به مسیر باطل. بعضی از آفات جلسات روضه خوانی عبارت اند: 1. خواندن روضه های بی پایه و اساس و بی مدرک جهت گریاندن مستمع که از نظر فقهی دروغ است و دروغ در رأس گناهان و از کبائر است. و همه هدف اولیاء از شهادت، اصلاح جامعه از دروغ بوده است. نه ترویج دروغ گوئی، ولو تحت نام روضه خوانی، چه زن و چه مرد روضه خوان باشد، فرق نمی کند. 2. مسئله دیگری که حائز اهمیت است. نگاه عامیانه به قضایای تاریخ و قیاسهای تاریخی و تشابه تاریخی و ساده انگاری در مسائل تاریخی خصوصا نسبت به اهل بیت علیهم السلام منجمله مقایسه کردن زندگی اشخاص با زندگی معصومین نعوذبالله که بعضا توسط خوانندگان بیان می شود و بزرگترین خیانت در حق اهل بیت است و لو تحت نام دفاع صورت گیرد. 3. مطلب سوم خرافات و خرافه گرائی در مراسم تحت هر عنوان و به هر شکل که طبق نظر فقهاء عظام حرام است و عقوبت سنگین دارد. مطلب اصلی عزاداریها آنقدر شفاف و روشن است که نیاز به خرافه ندارد. بزرگترین هدفی که امام(ع) از قیام شان مطرح می کند ارید ان آمر بالمعروف و نهی عن المنکر. وی افزود: امر به معروف و نهی از منکر مطلب پیچیده ای نیست خیلی روشن است. این روزها، پیامکهائی که رد و بدل می شود و کاغذ پاره هائی که نوشته می شود مبنی بر اینکه مثلا فلان کس امامی را خواب دیده و امام چنین فرمودند و شما به مثلا چند نفر بفرست اگر نه چه و چه خواهد شد، خرافه است کذب است، حرام است، دور از شأن ائمه است. حجت الاسلام تقوی گفت: اولیاء الهی همه گفتنی ها را در بیداری گفته اند. در کتب معتبره موجود است، قرآن، احادیث، کتب فقهی مطلبی را نگفته نگذاشته اند. چه نیازی به اینکه در خواب به فلان عالم بفرمایند مگر ما در فقه چه کم داریم در اخلاق چه کسری داریم در قوانین اجتماعی چه کم بودی وجود دارد. وی افزود: به طریق قطع و یقین دست اجانب و دشمنان اسلام عموما و تشیع خصوصا در کار است که جامعه ما را به ساده انگاری، خواب، خرافه، تخیلات و افکار پوچ و بیهوده متهم کنند و دین را دین جمود، خشک و عادی از تفکر و تعقل و علم به جامعه بشناسانند که این چه آگاهانه و چه از روی جهل، خیانتی بزرگ و به اسلام است. عضو اتاق فکر تبلیغ بیان داشت: خطر بعدی که متوجه جلسات است چشم و هم چشمی ها خصوصا در جلسات زنانه است اعم از نوع پوشش نحوه پذیرائی، دعوت از مداح و روضه خوان با شرایط ویژه، مسائل حجاب، پخش صدای نامحرم، عدم نظارت صحیح بر اجرای مراسم، القاء بعضی شبهه ها در افکار نسل جوان. ایجاد تفکرات انحرافی و غلط خصوصا برای کسانیکه تسلطی بر تاریخ و سیره صحیح معصومین ندارند. وی افزود: بازگو کردن بعضی از احکام و فتاوی بصورت غیر صحیح و بعضا خلاف واقع، ورود به مسائل پیچیده فقهی و پاسخ گوئی به مسائل بدون تسلط بر مبانی اجتهاد و فقه، مقایسه کردن مسائل فقهی که خود قیاس، خلاف شرع و حرام است. برداشتهای غلط از تفسیر آیات قرآن و تفسیر برأی یا استناد به کتب غیر معتبره و بازگو کردن مسائلی که نه تنها رفع مشکل نمی کند بلکه هزاران مشکل خلق می کند. باز گو کردن بعضی فتاوی بدون در نظر گرفتن زمان، مکان، مصلحت، مستمع و سایر موارد مثل ضبط صدا، فیلم برداری و ... مدیرمرکز فقهی جوادالائمه بیان داشت: حضور بعضی از صندوقهای قرض الحسنه که اگر چه کار پسندیده و بجائی است به شرط آن که مسائل فقهی آن رعایت شود در جلسات خصوصا جلسات خانم ها. ولی متأسفانه بدلیل عدم تسلط بر مسائل شرعی و احکام ربا و معاملات و احکام مربوط به امر خدا پسندانه قرض الحسنه متأسفانه صندوقها بعضا نه تنها دردی را دوا نمی کنند بلکه ربا را وارد زندگی مردم کرده و ناخواسته آنها را وادار به خوردن لقمه حرام می کنند که طبعات جبران ناپذیری را در پی دارد. وی در بیانپنجمین انحرافی در مجالس عزاداری گفت: این است که کسانیکه دایه از مادر مهربان ترند یا به تعبیر بهتر به غلو کردن رو می آوردند چه در گفتار چه در کردار و چه شکل ظاهری مجالس، نوع سینه زدن ها، زنجیر زدن ها، قمه زدن ها، طبل و دهل، علم داری و پرچم و امثال اینها نباید بگونه ای باشد که ورای فتوای فقهای شیعه باشد. وی افزود: قطعا بدانیم اگر فعلی در عزاداریها مورد نظر اهل بیت بود حتما مراجع بزرگ عالم اسلام آن را انجام می دادند. بهترین سیره عزاداری سیره بزرگان است. ببینیم امام عزیز و رهبر معظم انقلاب و مراجع معظم تقلید چگونه در منازلشان اقامه عزا می کنند ما هم همان را انجام دهیم ما که از آنها دلسوزتر نسبت به اسلام و اهل بیت علیهم السلام نیستیم ما هر چه آموختیم از مراجع آموختیم در جلسات هم از آنها آموزش بگیریم که این مرضی نظر خدا و اهل بیت است. عضو اتاق فکرتبلیغ خراسان در بیان توصیه های ملازم مجالس به برگزار کنندگان جلسات عزاداری گفت: شک نداریم که جلسات تفسیر و تلاوت قرآن و روضه خوانیهای خانگی خانمها اکثر مفید و دارای آموزشهای لازم اخلاقی و فقهی است و شک نداریم که خواهران مفسره و مبلغه فراوانی در کشور هستند که نقشی زینبی و زهرائی ایفا کرده اند و می کنند. و مایه ی فخر و مباهات هستند. اما آنچه به عنوان آسیب در جلسات و خصوصا محافل زنانه لازم به توجه است اولا: 1. رعایت کامل موازین شرعی طبق نظرات فقهاء عظام در همه زمینه ها، اگر به متن فقه شیعه عمل شود هیچ جای شبهه و سوء استفاده برای دشمن باقی نمی ماند. 2. علم به اینکه همانقدر که جلسات مفید فایده هستند و اسلام مرهون این جلسات است متقابلا به همان اندازه یا بیشتر می تواند مضر باشد و خطر آفرین اگر از متن عدول کرده و به حاشیه برود. 3. مبلغ چه زن و چه مرد و برگزار کنندگان چه خانمها و چه آقایان باشند باید بروز بوده و بر اوضاع جهان و مسائل سیاسی جامعه آگاه باشند و یا با آگاهان در ارتباط و جلسات را بروز رسانی کرده و اجازه نفوذ دشمن و رسوخ افکار کهنه و پوسیده و القاء شده از سوی دشمنان را رصد کرده و در صدد ویروس کشی بر آیند و اجازه رشد و نمو به ویروسهائی که آفت و آسیب است ندهند. حجت الاسلام تقوی افزود:در پایان به برخی از آفات و آسیب ها که ممکن است خدای موجودیت پیدا کند اشاره می کنیم. 1. دروغ چه تاریخی و چه اجتماعی و سیاسی. 2. عدول از اصل و حقایق مصائب و غلو کردن و حاشیه پردازی. 3. ابتکار و خلاقیت بر خلاف نظر اسلام و شارع و بر خلاف اصل و متن روائی و تاریخی. 4. صدور فتوی بی سند و مدرک و عدم تطبیق مسائل با نظر فقیه جامع الشرائط. 5. تمسک به رویا های موهوم و روایات جعلی و کرامات ساختگی و تنزل شأن اولیاء الهی برای خوشایند مردم و حظار. 6. عدم استفاده از دانشمندان، متفکران و تاریخ دانان و استفاده از افراد بی اطلاع و بعضا بهره بری از صوت زیبا فقط، اگر چه البته صوت و قیافه در جای خود و با شرائط خاص مفید و ارزنده و نعمت خدادادی است. 7. فاصله گرفتن از مساجد و به تعبیر دیگر خالی کردن این سنگرهای اصلی اسلام و رو آوردن به جلسات کوچک خانگی و جمع های اندک که البته هر دو در کنار هم ارزش معنوی دارد و اگر اجتماعات کوچک عظمت حضور عمومی را کم رنگ کند این گناهی نابخشودنی است. 8. استفاده حتمی و قطعی در تمام جلسات از احکام، تفسیر، روایات، تاریخ و در پایان ذکر مصیبت که سیره همه بزرگان همین بوده و هست. کلی هزینه کردن و جمعیت را از دور و نزدیک جمع کردن و به ذکر مصائب اکتفا کردن و از مناقب و دستورات اهل بیت غافل شدن غیر قابل اقماض از جانب آن بزرگواران است. 9. بیان این مطلب ضروری است که اشعار، نوحه ها و مراثی همه زبان حال هستند و علی نقل راوی باید گفته شوند نه اینکه مثلا شعری بخواند و به گونه ای بیان می کند که گوئی همین حالا امام اینجا ایستاده اند و این مطلب را بیان می کنند. ممکن شعر بر مبنای روایتی تنظیم شده باشد خیلی از شعراء اینگونه شعر می گویند امام باز متن بیان معصوم نیست و باید حتما تذکر داده شود وقتی محدث قمی یا علامه مجلسی یا مرحوم شوشتری روضه می خوانند ببینیم چه می گویند. 10. بلوتوت ها، پیامک ها، آهنگ تلفن های همراه، حتی زنگ بعضی از ساعتها و یا زنگ هشدار بعضی مراکز یا زنگ مدارس گاها خدای نا کرده اشعاری است که بیان گر اصل مقتل است و باید در شرائط خاص شنیده شود نه در کوچه و خیابان و معابر و در شرائط طبیعی گاها بعضی عبارات باید با احترام ادا شود و شنیده شود که مراعات آن با شرائط فوق ممکن نیست. 11. عزاداری هدف نیست وسیله است، پل است برای رسیدن به هدف که عبودیت است جلسات باید بیان گر چرائی مصیبت باشد نه چگونگی مصیبت. اینکه چرا امام حسین کشته چرا موسی ابن جعفر زندانی شد چرا اسرا به شام برده شدند این چرائی مهم است نه چگونه به شهادت رسیدن بلکه چگونگی شهادت برای چرائی آن است لذا مجالس اگر پیام دار باشد مورد رضای حق است و گرنه نه. 12. تفکر مادی گرائی در عزاداری ها چه گوینده و چه شنونده که البته نیست و اگر باشد بزرگترین خطر است بلکه اهل بیت خدای نا کرده وسیله کسب و تجارت ما بشوند. گوینده، خواننده و گرداننده برای اجرایش مبلغ تعیین کند و اگر ندهند نرود شرائط خاص طلب کند شرط و شروط بگذارد این با روح احیاء امر اهل بیت مغایر است. وی در پایان افزود: و خلاصه اینکه جلسه را هر که اداره می کند و خواننده هر که باشد چه زن و چه مرد چه خانگی و چه هیأت و مسجد و منزل و غیره آنچه اصل است عبودیت است. همه زحمات پیامبر خلاصه می شود در اشهد ان محمد عبده و رسوله. همه رسالت انبیاء عبودیت بود، همه ائمه ما خواستی به جز عبودیت از ما ندارند هر چه به عبودیت ختم شود حسن است و هر چه غیر خدائی شد شیطانی است./پایان

• برچسب ها