بِسْمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم
اَلحَمدُللهِ رَبِّ العالَمینَ وَالصَّلوةُ
وَالسَّلامُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرینَ.
1. در محضر إمام حسن مجتبي ( )
قَالَ الْحَسَنْ ( ) : لَا تَأْتِ رَجُلًا إِلَّا أَنْ تَرْجُوَ نَوَالَهُ وَ تَخَافَ يَدَهُ أَوْ يَسْتَفِيدَ مِنْ عِلْمِهِ أَوْ تَرْجُوَ بَرَكَةَ دُعَائِهِ أَوْ تَصِلَ رَحِماً بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ [1].
سخنانی از معصوم چهارم، حضرت امام مجتبی ( ) در إدامه مباحث چهل حدیث از چهارده معصوم ( ) خدمت شما دوستان عزیز؛ تقدیم می کنیم .
امام مجتبی ( ) در این بیان شریفشان می فرمایند : از رفتن به نزد أشخاص؛ برحذر باش مگر در مواردی خاصّ، ایشان برای رفت و آمدها، برای دید و بازدید ها؛ یک چهارچوبی را مشخص می کنند و فرمان می دهند که باید بر أساس آن چهار چوب رفت و آمد ها صورت بگیرد، در نتیجه انسان را از بعضی تردّد ها و رفت و آمدهای مذموم و لغو و بیهوده بر حذر می دارند.
می فرمایند : خیلی جاها قدم برندار، مگر اینکه این خاصیّت ها را داشته باشد :
· الف) اول؛ کسی که امید به إحسانش داشته باشید،
یعنی محسنین و درستکاران، کسانی که اهل إحسان و نیکوکاری اند، با کسانی رفت و آمد کنید که از إحسان و محبت آنها بهره مند و برخوردار شوید .
· ب) دوم؛ کسی که از دیدار و دیدنش إیمن باشید،
مُقسِطین، کسانی که أهل قسط و عدل اند، نه کسانی که اگر به دیدن آنها بروید یا تحقیرت کنند و به دیده حقارت به شما نگاه کنند یا تمسخرت کنند و به دیده تمسخر و إستهزاء نظر کنند، و یا مورد هجوم و حمله و تجاوز آنها قرار بگیرید، چه جایی باشد که اگر آنجا انسان رفت و آمد کند؛ دینش و إعتقاداتش به خطر می افتد و چه جایی باشد که اگر آنجا برود، مالش به خطر بیفتد و چه جایی که اگر قدم بگذارد، ناموسش به خطر می افتد و چه جایی که اگر قدم بگذارد، در آنجا حیثیت، شرف، شخصیت و عظمت او پایمال می شود؛ لذا می فرمایند که جایی قدم بگذارید، که إیمن از شرّ و بدی او باشید .
· سوم، کسی که انسان از علمش بهره مند شود، یعنی
جایی برود که آن فرد یا آن جلسه یا آن محفل، چیزی به علم و دانش انسان إضافه کند. یعنی بر دانش انسان افزوده شود، نه اینکه از دانش و فضل او کاسته شود، یا جایی برود؛ که وقت انسان بیهوده و به بطالت، هدر بدهیم و بی ثمر زمانمان را سپری کنیم .
· چهارم، کسی که به برکات دعایش آرزومند باشیم،
پارسایان، آگاهان،مقسطین، محسنین، ببینید رفت و آمد با این افراد آگاه و عالم و فهمیده که أهل قسط و عدل اند، نیکوکارند، پارسا و پرهیزگار و أهل تقوا هستند، و برای إنسان دعا می کنند، که اگر انسان را خوب دیدند برای بیشتر و ازدیاد خوبی انسان دعا می کنند، اگر انسان را بد دیدند، دعا می کنند که انسان خوب بشود . چه در مسائل عبادی، چه در مسائل مادی، دنیایی و آخرتی، رسم پارسایان و متدیّنین، رسم متقّی ها این است که برای برادران مؤمنشان دعا می کنند، اگر چنین کسی است رفت و آمد به محضر و خدمت او نه تنها ضرر ندارد بلکه ارزش دارد .
· پنجم، کسی که دیدارش پیوند و إرتباطات انسان را
استوار سازد که اینها بستگانند، پدر، مادر، خواهر، برادر، اقوام و نزدیکان، این ها کسانی هستند که رفت و آمد با آنها پیوند خویشاوندی را استوار می کند، این سخن لطیف و شیرین از لسان امام مجتبی بود .
قَالَ الحسن علیه السلام : لَا تُعَاجِلِ الذَّنْبَ بِالْعُقُوبَةِ وَ اجْعَلْ بَيْنَهُمَا لِلِاعْتِذَارِ طَرِيقاً [2]؛ این هم توصیه بسیار زیبایی است که إمام می فرمایند : برای عقوبت کردن کسی که در حقّ تو بدی کرده است، عجله نکن، اگر کسی بدی کرد سریع، درصدد إنتقام از او برنیایید، یک فرصت و زمانی برای عذرخواهی اش باقی بگذارید، اجازه دهید یک مقدار زمان فاصله بشود، که هم عصبانیت شما کم می شود و هم آن طرف برای عذرخواهی بیاید و عذر خطایش را از شما بخواهد[3] .
قَالَ الحسن ( ) مَا تَشَاوَرَ قَوْمٌ إِلَّا هُدُوا إِلَى رُشْدِهِمْ [4]؛ سخن دیگری که از امام حسن مجتبی ( ) هست، که توصیه به مشاوره و مشورت در کارها و أمور می کنند، ایشان می فرمایند : کسانی که در کارهای خودشان اهل مشورت باشند؛ کارهایشان و اعمالشان به پایان خیر و خوبی ختم می شود؛ و درست نتیجه می گیرند، یعنی اگر انسان در کارهای زندگی و روزمره؛ أهل مشاوره و مشورت باشد، این مشورت زمینه را برای پیروزی و موفقیت او فراهم می کند . برداشت من این است که امام می خواهند بفرمایند : کاری که با مشورت خبرگان و عقلا، انجام بشود این کار شکست پذیر نیست و درصد شکست پذیری این کار بسیار کم و پایین است .
وَالسَّلاَمُ عَلَيْكُم وَ رَحْمَةُ الله.
[1] . بحارالأنوار : ج 75، ص 111؛ باب 19 .
[2] . بحارالأنوار : ج 75، ص 113، باب 19 .
[3] . نزهة الناظر : ص 72 ، و أعیان الشیعة : ج 1، ص 557 .
[4] . بحارالأنوار : ج 75 ، ص 105 ، باب 19 .
0 دیدگاه