این روزها و در این دهه کمترشهر و استانی را
میتوان دید که میزبان برگزاری همایش، نشست یا جشنوارهای با نام امام
رضا(ع) نباشد؛ دههای که تنها بهانهای برای توجه بیشتر به استفاده از
ظرفیتها و فرصتهای بالقوه نهفته در سیره و سنت رضوی است که از آن با نام
عترت یاد میشود و رهنمود ما در عرصههای مختلف زندگی فردی و اجتماعی است.
امر تبلیغ هم یکی از هزاران مسائلی است که با کمی کنکاش در این
دایرهالمعارف غنی میتوان برای آن، دستورالعملی واحد و جامع برگزید تا
دستکم پاسخگوی نیاز مبلغان در این عرصه باشد.
حجتالاسلاموالمسلمین
علیاصغر تقوی، استاد حوزه و دانشگاه و مدیر مرکز مباحثات فقهیتبلیغی
جوادالائمه(ع)، در اینباره میگوید: آیه67 سوره مبارکه مائده، 45سوره
شریفه احزاب و دهها آیه دیگر دلیلی بر اهمیت و اصل و اساس بودن تبلیغ در
دین است. اصولا پایه و اساس توحید، نبوت و معاد با تبلیغ و مبلغ گره خورده و
آموزههای دینی به جز با تبلیغ برای بشر دستیافتنی نیست.
وی با بیان
اینکه به طور معمول، انبیای الهی برای تبلیغ آمدهاند و تمام افتخارشان به
مبلغ بودن است، ادامه میدهد: اولیای الهی و ائمه معصوم(ع)، همه عمر خود را
صرف تبلیغ کرده و بهطور عملی و قولی مبلغ دین بودهاند تا جایی که گاهی
همه هستی، مال و جان خود را در این راه فدا کردهاند.
شیوه تبلیغی امام رضا(ع) متمایز از سایر سیرههاست
حجتالاسلاموالمسلمین
تقوی میافزاید: سیره عملی حضرت رضا(ع) هم از این قاعده برکنار نبوده و
نیست، بلکه مکمل، متمم و در صدر مسائل تبلیغی قرار داشته است. یکی از
دلایلی که به ایشان عالم آل محمد(ص) گفته میشود، انجام تبلیغهای دینی آن
حضرت با نام سیره و سنت رضوی است.
وی با اشاره به اینکه حضرت رضا(ع)
مبلغی بیبدیل و بینظیر در عالم هستی بودند، میگوید: شیوه تبلیغی آن حضرت
در حدیث سلسلهالذهب در نیشابور، حماسه تبلیغی بینظیری در تاریخ است؛
بهویژه آنجا که میفرمایند: انا من شروطها.
این استاد حوزه و دانشگاه
تصریح میکند: شیوه تبلیغی امام رضا(ع) متمایز از بسیاری روشها و
سیرههاست. حضرت برپایه برخی اصول مانند علم، حلم، محبت، دلیل و برهان،
حوصله و صبر، گذشت، فضل، غیب و حکمت که همان روش انبیاست، به تبلیغ دین همت
گماشتند.
استفاده از قرآن بهترین شیوه تبلیغی حضرت رضا(ع)
وی با
بیان اینکه چه در مدینه منوره، چه در مسیر راه تا مرو و چه در خراسان و
توس، لحظهبهلحظه حضور حضرت رضا(ع) مملو از تبلیغات موثر و مفید است،
ادامه میدهد: روش تبلیغی آن حضرت بهگونهای است که از سرسختترین دشمنان،
دوست و جانفدا میسازند. مناظرات حضرت با اندیشمندان ادیان مختلف، گواهی
بر این مطلب است.
مدیر مرکز مباحثات فقهیتبلیغی جوادالائمه(ع) یادآور
میشود: بهترین شیوه تبلیغی حضرت رضا(ع) استفاده از قرآن در تبلیغ است.
ایشان پاسخ تمام سوالات را از قرآن میدادند و این سیره، هم تبلیغ از اصل
قرآن بود و هم تبلیغ از دین و اصل آن.
وی میافزاید: مهمترین روش
تبلیغی حضرت رضا(ع) پردهبرداری از افکار انحرافی و مبارزه تبلیغی با
دانشمنداننماها، دوستنماها و منحرفان دین است که با نفوذ در بین افراد
سادهلوح، در عقاید آنها رسوخ کرده و آنها را دچار تزلزل عقیده میکردند.
حضرت رضا(ع) بهخوبی از عهده این پدیده شوم برآمدند و ارزندهترین نقش را
از این نظر در تاریخ دین دارند.
افراط و تفریط در تبلیغ، جایی در فرهنگ رضوی ندارد
حجتالاسلاموالمسلمین
تقوی با اشاره به روایتی از امام رضا(ع) که فرمودهاند: برخی مخالفان ما
احادیثی درباره فضایل ما نقل میکنند که عقاید دوستان ما را سست میکند،
میگوید: بنابراین در بحث تبلیغ میبینیم که امام، صداقت، حق، عدالت، امانت
و میزان را ملاک تبلیغ خود قرار میدهند؛ هرچند به ضرر خودشان و منافعشان
باشد.
وی ادامه میدهد: در فرهنگ رضوی تبلیغ دروغین و غیرمنطقی جایی
ندارد و افراط و تفریط در تبلیغ جزو فرهنگ رضوی نیست. اگر احساسات در تبلیغ
و سادهانگاری و سطحینگری در تبعیت از فرهنگ رضوی بهوجود آید، نهتنها
مبلغ را به هدفش نمیرساند، بلکه مبلغ و تبلیغ را به انحراف هم میکشاند.
حجتالاسلاموالمسلمین
تقوی، تبلیغ در فرهنگ و سیره امام رضا(ع) را شامل گونههای مختلفی عنوان
میکند و میافزاید: تبلیغ امام فقط کلامی و زبانی نبود، بلکه ایشان از هر
فرصتی برای تبلیغ استفاده میکردند؛ فرصت زمان، مکان، جغرافیا، تفکر و
اندیشه، نژاد و.... هیچکدام از اینها برای امام تفاوتی نداشت.
وی در
پایان تاکید میکند: امام رضا(ع) نشان دادند که از بیشتر ابزارها میتوان
برای گسترش و نشر دین استفاده کرد. جریان نیشابور، دهسرخ، قدمگاه، کوهسنگی،
مناظرههای علمی، برخورد با همسفران و مردم، پذیرش ولایتعهدی، نماز باران
و نماز عید فطر، همهوهمه روشهای مختلف تبلیغی امام بود که در تاریخ به
ثبت رسیده است و ما امیدواریم که روزی بتوان، با استفاده از این روشهای
تبلیغی، به هدایت درست جامعه دست
یافت
.
معصومه متیننژاد
0 دیدگاه