امروز چهارشنبه هشتم آبان مصادف است با 24ذی حجه که روز «مباهله» نام
گرفته است. در این روز حوادثی همانند هجرت پیامبر و همراهان ایشان از مکه و
ورود به مدینه اتفاق افتاده است که این رویداد را آغاز تاریخ هجری قرار
داده است و اتفاق دیگر ماجرای کسا و نزول آیه شریفه تطهیر(آیه33 سوره
احزاب) است.
ماجرای مباهله در سال ششم هجرت بین پیامبر اکرم(ص) و
مسیحیان نجران اتفاق افتاد. پیش از شرح و بررسی حادثه، به معنای لغوی
مباهله میپردازیم که از ریشه ابتهال به معنی دعا کردن و مناجات است، اما
این واژه دراصطلاح به نوعی مبارزه خطاب میشود که موجب از بین رفتن یکی از
طرفین خواهد شد.
برای درک فضیلت این روز و آگاهی بیشتر از ماجرای مباهله، پای صحبت حجتالاسلام تقوی، مدیر مرکز فقهی جوادالائمه نشستیم.
حجتالاسلام
تقوی با قرائت آیه61 سوره آل عمران به تعبیر زیبای مقام معظم رهبری درباره
روز مباهله اشاره و بیان کرد: تعبیرات زیبای مقام معظم رهبری در همه امور
لطافت خاص خود را دارد. ایشان در زمینه مباهله هم تعبیر بسیار شیوا و لطیفی
دارند که میفرمایند روز مباهله روزی است که پیامبر اکرم(ص) عزیزترین
عناصر انسانی خود را به صحنه میآورد.
وی افزود: بدون تردید یکی از
روزهای بزرگ تاریخ روز مباهله است. جهانیان در این روز برای همیشه تاریخ
شاهد امری شگرف و ویژه بودند. در این روز شاید بیبدیلترین و زیباترین شکل
مبارزه بین دو گروه مخالف شکل گرفت و تمدن اسلامی در محتوای خاص خودش
فرهنگ نوینی را به جهانیان ارائه کرد.
این استاد حوزه و دانشگاه خراسان
ادامه داد: مباهله نشان داد برای شناخت حق و باطل میشود از روش
مسالمتآمیز و منطقی استفاده کرد. روز مباهله روز اوج حقگرایی است. به این
معنی که عملا و بدون درگیری، میتوان حق خود را به اثبات رساند و طرف
مقابل را تسلیم کرد.
وی افزود: روز مباهله، هم روز توحید است و هم نبوت و
مکمل توحید و نبوت نیز یعنی امامت و ولایت. مباهله بهترین دلیل بر عظمت
مولیالموحدین حضرت امیرمؤمنان علی(ع) است. روزی که طبق متن صریح آیه شریفه
قرآن(61 آل عمران) حضرت علی(ع) جان پیامبر اکرم(ص) معرفی میشود؛ آن هم
در کلام وحی و از جانب خداوند بزرگ(وَأَنفُسَنَا وأَنفُسَکُمْ)
مدیر
مرکز فقهی جوادالائمه(ع) اظهار کرد: مباهله جریانی است که هزاران روایت و
حدیث و بخش بزرگی از تاریخ اسلام را به خود اختصاص داده است. روزی است که
اهل و یاران صمیمی پیامبر اکرم و کسانی که بارها مورد سفارش پیامبر اکرم
قرار گرفتند، معرفی شدند. روزی است که معنی واقعی آیه 23 سوره شوری تفسیر
شد. روزی است که نشاندهنده تفسیر مفصل آیه تطهیر(آیه33) سوره احزاب است.
عضو
اتاق فکر تبلیغ خراسان در ادامه کلام خود درباره داستان مباهله گفت: خلاصه
رویداد مباهله به این شکل است که پس از آنکه گروهی از نصارای نجران با
وجود دلایل و شواهد و معجزات فراوانی که از پیامبر اکرم دیدند حاضر نشدند
اسلام بیاورند و نبوت و رسالت او را بپذیرند، خداوند آیه مباهله را نازل
کرد؛ به این معنی که آنها و پیامبر سران و بزرگان و دانشمندان خود را
بیاورند و هر دو گروه بر هم نفرین کنند، دعای هر کدام به اجابت رسید، حق با
اوست. با توجه به این آیه، پیامبر اکرم شخصا همراه حضرت فاطمه(س) و
امیرمؤمنان علی(ع) و حسنین(علیهماالسلام) برای مباهله یا همان نفرین آماده
شدند.
وی افزود: دانشمندان و بزرگان طرف مقابل وقتی دیدند
پیامبر اکرم(ص) فقط به پنج نفر اکتفا کردند و شخص دیگری را با خود نیاوردهاند، متوجه شدند که
پیامبر اکرم(ص) صددرصد به قبولی دعای خود اطمینان دارند، بنابراین پس از
مشاوره با نصارای نجران حاضر شدند که تسلیم شوند و دست از مباهله بردارند.
حجتالاسلام
تقوی درباره اسناد این واقعه گفت: رویداد مباهله تقریبا در بیان همه
دانشمندان اهل سنت و تشیع، به تفصیل بیان شده است و همه ائمه ما بر جریان
مباهله به نوعی تاکید کردهاند. وقتی از حضرت علی(ع) در این زمینه سوال
میشود، میفرمایند پیامبر(ص) دست من و فاطمه و حسن و حسین را گرفت و برای
مباهله
آماده شد.
وی افزود: امام حسن مجتبی(ع) در خطبه قرائی که بعد
از صلح با معاویه در میان مردم قرائت میکنند، از جریان مباهله یاد
میکنند و بر این جمله که منظور از انفسنا همان علی(ع) است، تاکید کرده و
جان پیامبر اکرم یعنی حضرت علی(ع) را از برجستگیهای مباهله معرفی میکنند.
در غروب روز عرفه و دعای معروف عرفه که دائرهالمعارف اسلامی به شمار
میرود نیز حضرت ابیعبدا...(ع) جریان مباهله را از افتخارات خاندان خویش
میشمارند و در دعا،مباهله پیامبر اکرم(ص) را یادآوری میکنند.
مدیر
مرکز فقهی جوادالائمه(ع) در ادامه بیان مباهله در کلام ائمه(ع) افزود: در
کلام دلنشین امام جعفر صادق(ع) وجه تشابه میان جنگ بدر و روز مباهله بیان
شده و عزت و احترامی که پیامبر اکرم برای حضرت علی(ع) و فاطمه(س) و
حسنین(ع) قائل بودند، یادآوری شده است.
وی افزود: استدلالهای محکم حضرت
رضا(ع) در مناظرات با دانشمندان ادیان مختلف، از قرآن و عموما از آیه
مباهله بود و جریان مباهله و همراهان رسول اکرم در این جریان بر تارک تاریخ
مناظرات دینی میدرخشد. روزی مامون از حضرت رضا(ع) سوال کرد: کدام آیه
قرآن بر فضیلت علی(ع) دلالت دارد و به کدام آیه در شأن ایشان استناد کنیم؟
حضرت با بیان آیه مباهله به تفصیل برای مامون، شکلگیری مباهله و مستندات
آن را بیان میکنند.
حجتالاسلام تقوی به بیان شیخ طوسی اشاره کرد و
افزود: وقتی مرحوم شیخ طوسی (اعلیا... مقامه) به تفسیر آیه شریفه قرآن همت
میگمارد، در زیر آیه شریفه مباهله مینویسد: پیامبر اکرم (ص)دست علی و
فاطمه و حسن و حسین را گرفت و خلاصه کلام اینکه نصارای نجران تن به شکست
ذلتبار جزیه دادن به مسلمانان دادند و بعضی از بزرگان آنها گفتند اگر
پیامبر(ص) دعا کند، تا انتهای عالم هیچ زن و مرد مسیحی در دنیا باقی
نخواهد ماند.
وی
در پایان به مناسبتهای مهم روز بعد از مباهله یعنی 25ذیحجه اشاره کرد و
گفت: 25ذیحجه مصادف است با روز نزول هل اتی(سوره انسان) در شان آل عبا و
نیز نخستین نماز جمعه امیرالمومنین(ع) پس از خلافت و همچنین پذیرش خلافت از
سوی امام علی(ع) پس از قتل عثمان در مدینه(35ق) در این روز اتفاق افتاده
است که رجوع به تاریخ و باخبر شدن از این رویدادها،
بسیار نیکوست
.
0 دیدگاه