حوزه علمیه مشهد به گواه تاریخ قدمتی تا دوره تیموریان دارد و با توجه به
گذران دورههای مختلف تاریخی و حوادثی از این دست، درکنار وجود علمای مشهور
و بزرگ خود و فعالیتهای علمی، فقهی و تبلیغی پیوسته، دارای شهرت و منزلتی
در جهان اسلام است.
در این ارتباط ، رئیس مرکز فقهی جوادالائمه(ع) اظهارکرد: حوزه علمیه
خراسان از کهنترین حوزههای تدریس و تلمذ و تفقه احکام دین است و به جرأت
میتوان گفت این مکان، گرچه به عنوان حوزه متعارف امروزی در دور زمان
شناخته نمیشده، ولی قطعا مکتب دروس دینی را حتی قبل از حضور حضرت رضا (ع)
در مشهد داشته است.
حجت الاسلام «علی اصغر تقوی» افزود: دانشمندانی که آماده نوشتن فرمایشات
حضرت میشدند چه در نیشابور و چه در سایر بلاد و نیز آنانکه در جلسات
مناظره حضور داشتند نشان از وجود کسانی بود که به علم دین علاقه نشان
میدهند و نویسنده احکام الهی هستند و این گواه وجود مکتبخانه در آن دیار
بوده که توانسته کسانی را آموزش داده تا شرفیاب محضر امام (ع) شوند.
وی ادامه داد: از قرن سوم هجری به بعد شکل گیری حوزه تدریس وتعلیم درخراسان
کلید خورده است. اما از زمان حضور حضرت رضا (ع) در خراسان و مرو آموزش
دروس دینی شور و شوق تازهای پیداکرد و پس از شهادت امام (ع) حرم مطهر
ایشان بهترین مکان برای تعلیم و تعلم دروس حوزوی شد.
عضو نخبگان تبلیغ خراسان گفت: در گذشتهای نهچندان دور مساجد و حرم حضرات
معصومین (ع) بهترین مکان برای آموزش آموزههای دینی بوده است، بسیاری از
فقهای بنام حوزههای علمیه در مساجد کرسی تدریس داشتهاند.
وی افزود: حرم آقا قطعا محل تدریس و تفقه در دین بوده و هنوز هم هست. وجود
قبور بزرگان علم و فقاهت مثل مرحوم شیخ حر عاملی صاحب کتاب گرانسنگ وسائل
الشیعه و مرحوم شیخ بهائی، اول کسی که فقه را به زبان فارسی به رشته تحریر
در آورد و دیگر بزرگان علم و فقاهت، نشان از قدمت و دیرینه بودن حوزه علمیه
مشهد دارد.
این مسئول ادامه داد: مرحوم طبرسی صاحب یکی از با ارزشترین تفاسیر شیعه و
نیز بسیاری از بزرگان حوزههای علمیه نجف و قم و سایر بلاد، سابقه خراسانی و
ریشه در حوزه علمیه مشهد دارند.
استاد حوزه و دانشگاه خراسان بیانکرد: مؤسس و بنیانگذار حوزه هزار ساله
نجف اشرف مرحوم شیخ طوسی اعلی الله مقامه، از طوس و مشهد با اندوخته علمی و
کوله باری از آموزههای فقهی رهسپار بغداد شد و با شاگردی در محضر شیخ
مفید، سید مرتضی و سید رضی پس از ارتحال این بزرگان شیعه، زعامت عامه
مسلمین را به دست گرفت.
تقوی اضافهکرد: وی با توجه به شرائط حاکم برای حفظ اسلام از بغداد به نجف
که آن روز منطقه مسکونی کوچکی در حد یک روستا بود هجرت کرد و با تشکیل کرسی
درس در کوتاه مدت حوزه با عظمت نجف را به عنوان افتخار جهان اسلام پایه
گذاری و معرفی کرد.
وی گفت: بدون شک شیخ طوسی
دست پرورده مکتب رضوی و حوزه و بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) بود. مرحوم
شیخ طوسی و فرزندانشان تقریبا سه نسل تشیع را زعامت کردند و این افتخار کمی
برای حوزه خراسان نیست. از زمان شیخ طوسی به بعد تلخ و شیرینهای فراوانی
را حوزه شاهد بوده است. به گواه تاریخ روزی در عرش و روزی همراه با مشکل،
اما با همه این فراز و نشیبها توانسته است همچنان با قوت و قدرت سنگربان
مبانی اعتقادی جهان اسلام باشد.
تقوی افزود: منطقه جغرافیای خراسان دستخوش حوادث بزرگ و در عین حال دشواری
بوده است و هجمه وسیعی بر پیکره تفکر شیعی وارد شده است که اگر حوزه صبور و
حلیم خراسان نبود و بزرگان دانشمندان آن نبودند، معلوم نیست امروز خراسان
در چه وضعیت وشرایطی بود. رئیس مرکز فقهی جوادالائمه(ع) ادامه داد: حوزه
علمیه خراسان مفتخر است که مرحوم آخوند خراسانی صاحب کفایه و فرزندانشان در
فقه و اصول، پرورش یافته این مکتب هستند. در فقه و کلام مرحوم شیخ طوسی،
در علم اصول مرحوم آخوند خراسانی و فرزند بزرگوارشان، در تفسیر مرحوم طبرسی
اعلی الله مقامه، درحدیث مرحوم حر عاملی، در ادبیات ادیب نیشابوری، در
سیاست از شیخ طوسی تا مقام معظم رهبری همه اینها در این هزاره ثمره شجره
طیبه حوزه علمیه خراسان هستند.
مراجع عظام پرورش یافته در حوزه مشهد
وی افزود: حوزه علمیه خراسان که به دست شیخ طوسی در حدود هزار سال قبل حوزه
کهن بغداد را از انهدام نجات داد، امروز مفتخر است که همه حوزههای علمیه
جهان از هند و کشمیر گرفته تا روس و انگلیس و اروپا و آمریکا در همه
قارههای جهان، زیر نظر 2 تن از رجال علمی و فقهی و بزرگ شیعه مدیریت
میشوند که علوم اولیه و دوران طلبگی را در محضر حضرت رضا (ع) تلمذ
کردهاند.
استاد حوزه و دانشگاه خراسان گفت: در ایران وجود مقام معظم رهبری دام ظله
به عنوان رهبر مسلمانان جهان اسلام و فقیه بزرگ شیعه و کسی که نزدیک به 30
سال هدایت و سنگربانی از فقه علوی و نبوی را بر عهده داشته و به بهترین شکل
ممکن از عهده مسئولیت بر آمدهاند و نجف اشرف هم مفتخر است که در این
شرائط هجمه دشمن و دوران سخت خود سنگربان و شخصیتی دارد که با همه توان در
حراست از دین شایستگی ولایی را به رخ جهانیان کشیده است یعنی حضرت آیت الله
العظمی سیستانی که ایشان هم دانش آموخته حوزه علمیه کهن مشهد است.
رئیس مرکز فقهی جوادالائمه(ع) در ادامه گفت: در 100 ساله اخیر حضور فقیه
بزرگ مرحوم حاج آقا حسین قمی وآیت الله العظمی میلانی اعلی الله مقامه،
مرحوم آیت الله مدرس، مرحوم آیت الله تبریزی، مرحوم آیت الله آقاشیخ مجتبی
وآقا شیخ هاشم قزوینی، مرحوم شهید هاشمینژاد، مرحوم آقا میرزا جواد
تهرانی، حضرت آیت الله فلسفی فقیه وارسته و سترگ و آیت الله سیدعبد الله
شیرازی و هزاران نام آور عرصه علم و فقاهت ثمره حوزه علمیه خراسانند.
وی در خصوص تربیت مبلغان دینی در این مرکز علمی گفت: در عرصه تبلیغ و پرورش
مبلغان نخبه همیشه حوزه خراسان سر آمد بوده و در سه قرن گذشته تقریبا نام
آوران عرصه وعظ و خطابه از حوزه علمیه خراسان سر بر آوردهاند. شخصیتهای
بزرگی مثل مرحوم محدث قمی ، حضرت آیت الله وحید خراسانی، مرحوم حاج عبد
الله یزدی، مرحوم آیتی، مرحوم ملا اسماعیل سبزواری، مرحوم افتخار و تقریبا
اکثریت حوزه در این دوران در امر تبلیغ و وعظ و خطابه همزمان با فقه و اصول
و فلسفه و کلام و علوم عقلی و نقلی ید طولائی داشتهاند.
حجت الاسلام تقوی بیانکرد: مقام معظم رهبری مرجع تقلید، زعیم و فقیه اصولی
کلامی، مفسر مدبر، مدیر شجاع و بیبدیل در عرصههای علمی و معنوی است ولی
در عین حال از خطبای بنام جهان اسلام است. حضرت آیت الله واعظ طبسی خود
فقیه و صاحب کرسی تدریس فقه و اصول اما جزو بهترین خطبا و وعاظ بنام کشور و
جهان اسلام است. حضرت آیت الله سیدان نیز جدای از کرسی درس از خطیبان بنام
کشور هستند که همه اینها از افتخارات حوزه علمیه خراسان است.
حوزه خراسان در همه زمینهها حرف برای گفتن دارد
کارشناس مذهبی صدا و سیما گفت: حوزه علمیه خراسان در همه زمینهها حرفی
برای گفتن دارد. در کلام، فقه، اصول، تفسیر، عرفان، منطق، ادبیات، ریاضیات،
علوم غریبه، علوم متداول روز، علوم دانشگاهی، خطابه، شعر، مدارک و منابع
تاریخی وجود دارد که گواه این مدعاست. کتابخانههای موجود و کتب منتسب به
علمای خراسان نیزشاهدی بر این ادعاست.
وی افزود: حوزه علمیه خراسان همیشه در کنار دانشگاه بوده و در کنار کمک
گرفتن از دانشگاه همیشه به دانشگاه کمک کرده است. شخصیت بلا منازع حوزوی
دانشگاهی خراسان یعنی استاد شهید آیت الله مطهری ، نمونه بارز این ادعاست.
اگر حوزه خراسان هیچ نمونه تعاملی جز شهید مطهری نداشت، همین الگو گذشته و
آینده حوزه و دانشگاه را کفایت میکرد.
حجت الاسلام والمسلمین تقوی گفت: به برکت انقلاب اسلامی بعد از انقلاب حوزه
بالندگی خود را با ورود در عرصههای انقلاب نشان داد. امروز در اکثر
ادارات ارگانها و نهادهای مقدس، حضور اندیشمندان حوزوی مایه مباهات است.
اساتید دانشگاه بخش اعظمشان حوزوی هستند. در آموزش و پرورش نقش حوزه مبرهن
است. در خارج از کشور در همه مراکز فکری جهانی حوزه خراسان حضور دارد و نیز
در عرصه مجازی بیشترین حضور از سوی حوزه علمیه خراسان است. در عرصه نشر و
چاپ و تألیف و ورود به عرصه فرهنگی مورد نیاز جامعه، حوزه خراسان جزو
برترین هاست.
وی ادامه داد: در فضای رسانه و کمک به این دانشگاه مردمی، مشهد حرف اول را
میزند و آمارها گواه این مطلب است. 100 مدرسه علمیه در مشهد و حوزههای
تابعه بصورت شبانه روزی در حال تلاش و آموزش معارف اهل بیت(ع) هستند. مراکز
متعدد تحقیق و تفحص چه در زمینه فقه و اصول و چه تفسیر و نهج البلاغه و
غیره هم در مشهد فعالند.
پرورش بیش از ۱۵ هزار مروج دین
استاد حوزه و دانشگاه اظهارکرد: پرورش بیش از ۱۵ هزار مروج دین تحت عنوان
طلبه و محقق و مبلغ و مدرس جزو برکات معنوی مضجع منور رضوی است. علمای بنام
و بزرگوار مشهد امروز ساکت آرام و بدون توقع و چشمداشت و در اوج تواضع و
فروتنی حوزه علمیه را تغذیه علمی و فکری میکنند و توان خود را در پرورش
نسل نو به کار گرفتهاند. مشهد مفتخر به تفکر اطاعت از بزرگان و علمای
گذشته و در عین حال دارای تفکر نو و به روز است.
0 دیدگاه