اخلاق، گمشده عصر ارتباطات (21)؛ غفلت از آیات الاخلاق؛ زمینه‎ساز تخریب بنیان معرفتی جامعه

اخلاق، گمشده عصر ارتباطات (21)؛ غفلت از آیات الاخلاق؛ زمینه‎ساز تخریب بنیان معرفتی جامعه

• توسط علی
• پنج شنبه 11 خرداد 1391
• 3694
• 0

خبرگزاری رسا ـ مدیر مرکز فقهی جوادالائمه(ع) مشهد با اشاره به شبیخون فرهنگی غرب به جامعه اسلامی، توجه به مقوله اخلاق در جامعه را ضروری دانست و گفت: قرآن محور بعثت انبیا و رسل را مبانی اخلاقی عنوان می کند و رشد و تکامل بشریت را در سایه سار مسائل اخلاقی می داند و قوام و دوام جوامع بشری را مدیون اخلاق شایسته می داند. حجت الاسلام علی اصغر تقوی، مدیر مرکز فقهی جواد الائمه‏(ع) مشهد، در گفت‏و‏گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، توجه به مباحث اخلاقی در حوزه و اجرای اخلاق عملی را در جامعه، بهترین راه ترویج خلق و خوی اسلامی، و مبارزه با شبیخون فرهنگی دانست. حجت الاسلام تقوی گفت: اخلاق عبارت از مجموعه صفات روحی و باطنی در هر انسانی است. بزرگان علم اخلاق معتقدند اخلاق همان حالت نفسانی است که انسان را به انجام کار دعوت می‎کند بدون نیاز به تفکر و اندیشه‎ای نسبت به کاری که دعوت شده است. مرحوم فیض کاشانی هم در کتاب حقایق می گوید اخلاق هیأتی استوار با نفس است که افعال به آسانی و بدون نیاز به فکر و اندیشه از آن خارج می‎شود. وی با اشاره به ضرورت اخلاق پسندیده در بین روحانیت بیان داشت: محبوبیت اجتماعی روحانیت در جوامع اسلامی و حتی غیر اسلامی برگرفته از دو ویژگی آنان است یکی علم و دیگری اخلاق و به عبارتی زهد روحانی که شامل اخلاق هم می شود. اگر خداوند بر روحانیت شیعه منت نهاده است و اداره کشور اسلامی را که تبلیغ رسالت انبیا و گسترش فرهنگ اسلامی است به آنان سپرد در پرتو زهد و اخلاق حوزویان و به خصوص استادان بزرگ اخلاق بود. عضو اتاق فکر تبلیغ خراسان با اشاره به مسؤولیت حوزه در برابر جامعه افزود: امروز مسؤولیت حوزه در تاریخ هزارساله حوزه های علمیه بی بدیل است. در نتیجه می طلبد که اخلاق اصل و رکن حوزه های علمیه باشد که اگر غیر از این باشد همان خطاب قرآن به پیامبر اکرم(ص) صدق می کند که اگر نباشد اخلاق نیکو در روحانیت و حوزه، مردم از اطراف روحانیت پراکنده می شوند. مدیر مرکز فقهی جوادالائمه یکی از دغدغه اصلی و ارکانی طلبه های قدیم و طلاب امروزی را خودسازی و تزکیه نفس معرفی کرد و بیان داشت: محور قرار‏دادن اعمالی مثل نماز شب، نوافل یومیه، زیارت اماکن متبرکه، نماز جماعت، خلوت های شبانه با خدا و راز و نیاز و استمداد از ذات اقدس الهی برای نیل به اهداف در بحث خودسازی و تهذیب مهم جلوه می کند. ثبات در پوشش لباس روحانیت مصداق زی طلبگی است حجت الاسلام تقوی گفت: در صدر مسائل اخلاقی مورد نیاز حوزه های علمیه زی طلبگی است که هم درون فرد را شامل می شود و هم برون را و انتظار جامعه اسلامی هم از طلبه، حفظ زی طلبگی و حوزوی است. توجه به نوع پوشش، نظم در پوشش، نظافت در پوشش و انتخاب رنگ، شکل و نمونه لباس و نوع اصلاح سروصورت، حرکات و سکنات و رفتار یک طلبه بسیار مهم است. وی با انتقاد از برخی طلاب جوان که گاهی ملبس و گاهی بدون پوشش رایج حوزوی در جامعه رفت و آمد می‏کنند، گفت: ثبات در پوشش لباس مقدس روحانیت به جز موارد ضرورت و در حداقل ممکن، خود مورد توجه جامعه است که حفظ زی طلبگی محسوب می‏شود و توجه به آن ضروری است. نویسنده کتاب هزار از هزاران سخنرانی، حضور در جامعه مردمی و روابط اجتماعی بالا داشتن و برخورد مهربانانه با تک تک مردم در جامعه را حتی کسانی که نگرشی جدای از نگرش او به دین و روحانیت دارند جز زی طلبگی شمرده می شود توجه یک روحانی و طلبه به مقوله گذشت، صبر، تحمل و حوصله در پاسخگویی و احترام لسانی نسبت به مخاطب ضروری و جزء لاینفک زندگی حوزویان است. استاد علوم حوزه و دانشگاه خراسان در ادامه ابراز داشت: دروس اخلاق گفتنی و آموختنی نیست و فقط جنبه آموزشی ندارد و مثل برخی از علوم نیست که برای ارتقای رتبه یا تحصیل علم، تعلیم و تعلم صورت گیرد بلکه علمی است که با عمل همراه است و بدون ان معنا ندارد. علم اخلاق از استادی پذیرفته است که متخلق به اخلاق حسنه باشد و دانشجو و طلبه ای بهره از علم اخلاق برده است که ان را به کار بگیرد در غیر این صورت حضور در درس اخلاق به تنهایی فایده خاصی ندارد. حجت الاسلام تقوی گفت: از ابتدای خلقت، اخلاق پایه و ستون و استوانه همه ادیان توحیدی و همه جوامع بشری بوده است و خواهد بود. مکتبی که بر پایه اخلاق استوار نباشد از ریشه ویران است و جامعه ای که در آن اخلاق نباشد از هم پاشیده و بی‎بنیان است. بهره مندی از آیات الاخلاق در کنار آیات الاحکام نیاز امروز جامعه وی در ادامه ابراز داشت: قرآن که در صدر کتب آموزشی بشریت قرار دارد و پیروان اکثر ادیان دنیا و متفکران و اندیشمندان عالم در برار عظمت آن سر تعظیم فرود آورده اند همان‎گونه که آیات الاحکام دارد و آیات توحیدی دارد و یا آیات مربوط به معاد و نبوت و امامت دارد، بخش اعظم آیات قران آیات الاخلاق است قصص قرآن بیشتر اخلاقی است. قرآن محور بعثت انبیا و رسل را مبانی اخلاقی عنوان می کند و رشد و تکامل بشریت را در سایه سار مسائل اخلاقی می داند و قوام و دوام جوامع بشری را مدیون اخلاق کریمه می داند. مدیر مرکز فقهی جوادالائمه در پاسخ به این‎که توجه حوزه به مسائل اخلاقی قبل از انقلاب و بعد زا آن چه تفاوتی کرده است، گفت: برگزاری دروس اخلاق در حوزه های علمیه ضروری است و اختصاص به قبل و بعد انقلاب یا مکان خاصی ندارد. طلبه وقتی شروع به مباحث حوزوی می کند اولین کتابی که می خواند کتاب اداب المتعلمین است که حاوی مجموعه ای از مباحث اخلاقی و عرفانی، و برگرفته از قرآن و روایات معصومین(ع) است؛ اما نمی توان انکار کرد که توجه طلاب قبل انقلاب به دروس اخلاق و تفسیر قابل مقایسه با الان است. شور و هیجان حضور در کلاس درس اخلاق و بهره‎گیری از استادان اخلاق در قبل انقلاب از ویژگی خاصی برخوردار بود طلاب آن زمان در نبود امکانات و هوای سرد یا گرم پیش از حضور استاد در درس حاضر می شدند تا از لحاظ مکانی به استاد نزدیک تر باشند و از ثواب نگاه به چهره عالم و برکت وجود استاد بی‏بهره نباشند. وی در ادامه بیان داشت: قبل از انقلاب تقریبا در همه مساجد، ائمه جماعات و در سایر بلاد علما هر شب یا حداقل هفته ای یک بار بحث اخلاقی داشتند. طلاب همیشه تشکیل درس اخلاق و بهره گیری از استاد بودند. قبل انقلاب مباحث اخلاقی ایت الله طبسی در مسجد ملا هاشم، مباحث اخلاقی و تفسیری مقام معظم رهبری در مدرسه میرزا جعفر و مسجد کرامت، مباحث اخلاقی ایت الله میرزا جواداقای تهرانی در مسجد ملاحیدر همیشه با استقبال فراوانی روبه‎رو می شد و مکان درس پر بود از طلابی که با علاقه وصف‏ناپذیری به جلسه درس می آمدند و عملا خود را ملزم به آن می دانستند. این استادان بزرگوار بدون درس هم، با نگاه به چهره آنها با همان صفای باطنشان انسان را منقلب می‏کردند. حجت الاسلام تقوی گفت: امروز توقع از طلاب جوان نیز همان است که همچون گذشته با این تفاوت که امروز شرایط بسیار بهتر فراهم شده است و امکانات بسیار مناسبی در زمینه فضای مجازی و نرم افزاری در اختیار است و دسترسی به استادان با وسایل ارتباط جمعی به سهولت صورت می گیرد، شور و شوق کسب معارف اخلاقی را از خود نشان دهند و همزمان با تعلیم آن در رفتار و کردار خود به کار بگیرند. بنابر این با توجه به شرایط کنونی هیچ عذر و بهانه ای پذیرفته نیست که از کسب اخلاق و عمل به آن امتناع ورزیم. عضو اتاق فکر تبلیغ خراسان در پایان با اشاره به فرهنگ ضداخلاقی و دینی غرب و رسوخ در جامعه امروزی با توجه به هجمه تبلیغات گسترده با ابزارهایی همچون اینترنت و ماهواره، افزود: شبیخون فرهنگی دشمن که در مقابله با آن نیاز به جهاد فرهنگی است اخلاق را نشانه رفته است و با استفاده از این حربه قصد مقابله با دین و ترویج فساد در جامعه را دارند؛ بنابر این در مبحث اخلاق در جامعه هم نیازمند بسیج همگانی و جهاد اخلاقی هستیم. مساجد، کانون‎ها، نهادهای حوزوی و دانشگاهی، ادارات و سازمان‎ها همگی باید در این زمینه تلاش کنند و گوشه ای از کار را به عهده بگیرند تا اخلاق اسلامی در جامعه نهادینه شود. وی ادامه داد: امام صادق(ع) اخلاق را زینت جامعه معرفی می کند و در جای دیگر مایه عمران و آبادی شهرها و طول عمر و در سخن امیر بیان امیر مؤمنان علی(ع) برتر از تهجد و روزه‎داری است یا به درجه آن برای اخلاق حسنه، فضیلت شمرده می‏شود. بداخلاقی برابر است با تلخی زندگی و اشتباه فراوان در زندگی روزمره و تهذیب نفس که همان کسب اخلاق نیکو است چه برای جامعه و چه برای حوزویان طبق تعریف علمای علم اخلاق از اوجب واجبات است.

• برچسب ها